بارى ديگر در عرصه روايت و درايت حديث - صفحه 569

معتبرترين اسناد موجود آمده است. شيخ طوسى در كتاب استبصار و تهذيب مى گويد: «من همه مطالبى كه از طرق مختلف اساتيد خود از كلينى نقل مى كنم مربوط به سال 327 است، و ايشان در اين سال در گذر درب السلسله از باب الكوفه بغداد تمام تأليفات و احاديث خود را تدريس كرده و به شاگردان خود اجازه داده است.»
باب الكوفه كه شيخ طوسى در اين عبارت محل تدريس كلينى دانسته در بخش غربى بغداد و در محله شيعه نشين كرخ بوده است. بغداد را منصور دوانيقى دوّمين حاكم عباسى تأسيس و بنا كرد، او اين شهر را در غرب دجله و به صورت دايره ساخت. دروازه هاى اين شهر چهار عدد بودند. يكى به سوى كوفه و يكى به سوى شام و يكى به سوى بصره و بالاخره آخرى به سوى خراسان. حاكم عبّاسى به عللى دستور داد كه بازارهاى شهر به بيرون دروازه كوفه منتقل شود. در اين بخش رفته رفته محلّه كرخ پديد آمد كه محلّه اى آباد و ثروتمند و بزرگ بود. بعدها اين بخش به سكونت شيعه اختصاص يافت. كلينى به تصريح شيخ طوسى و ديگران در اين بخش از بغداد به مسند تدريس نشسته نه جاى ديگر و نه قسمت شرقى و سنّى نشين بغداد. او در اينجا در يك جامعه شيعى خالص به طور طبيعى مى بايست با استقبال گرم نيز روبه رو شده باشد. مقبوليت او به اين اندازه محدود نمانده بلكه اهل سنّت نيز به مقام علمى و عظمت ايشان آگاه بوده اند چنان كه دانشمندان بزرگ بعد، از ايشان به عنوان مفتى هر دو فرقه و معظم و مسلم نزد خاصه و عامه، امين الاسلام، ثقة الاسلام، ممدوح در نزد خاص و عام و مقبول در ميان همه طوايف و مذاهب نام مى برند. والسلام

صفحه از 570