آخرين كلام در عرصه روايت و درايت حديث - صفحه 596

ديگر. سخن صدر المتألهين نيز بر همين اساس علمى صادر شده است كه مى گويد: «مفاد اين حديث ضعيف با برهان عقلى تأييد شده است».
11. آقاى جاودان، شما يك شرح طولانى آورده ايد كه شهر رى بزرگ و پر جمعيت و يكى از چهار شهر بزرگ و درجه اول عالم اسلام بوده است و سپس ادعا كرده و گفته ايد: «بر اساس اسناد و مدارك معتبر موجود، كلينى، بزرگ و استاد دانشمندان اين شهر در قرن چهارم است» ولى يك سند خصوصى به اين صورت ارائه كرده ايد كه «نجاشى دقيق ترين دانشمند رجالى قديم (كه با كلينى اختلاف زمانى زيادى ندارد) ايشان را بزرگ ترين و محترم ترين دانشمند شيعه در شهر رى، و مورد اعتمادترين و ضابط ترين دانشمندان اهل حديث مى داند». سپس تصور كرده ايد كه مرحوم كلينى در عصر خود و در ميان دانشمندان رى و قم همين مقام امروزى را داشته و يا اقلاً همان مقامى را داشته است كه ابن النجاشى بعد از صد سال از آن ياد مى كند.
آقاى جاودان، بزرگى شهر رى چه ربطى به شيعيان دارد؟ شما در عوض مراجعه به كتاب اصطخرى و مقدسى بهتر آن بود به كتاب معجم البلدان محوى بنگريد كه مى نويسد: «شهر رى كاملاً در اختيار جامعه اهل سنت بود و از تاريخ 275 كه احمد بن حسن مادرانى بر رى مسلط شد و اظهار تشيع كرد، كم كم جامعه شيعه رو به فزونى نهاد» آيا نشنيده ايد كه ابو جعفر اشعرى همان رئيس حوزه قم كه شما او را استاد كلينى معرفى كرده ايد و تا سال هاى 280 هجرى از زندگى و حيات او خبر داريم راويان بد نام و بى تقوا را از قم به رى تبعيد مى كرد؟ اگر حوزه شيعه در شهر رى گسترده و دائر مى بود، آيا ابو جعفر اشعرى راويان غالى و خرابكار قم را به رى تبعيد مى كرد تا با آزادى كامل به خرابكارى بپردازند؟ ۱
از تاريخ 275 هجرى كه شيعيان رى رو به فزونى نهادند، قهرا بايد حوزه هاى حديثى هم داير شده باشد ولى در اين تاريخ، كلينى دوره جوانى خود را مى گذراند و

1.ر.ك: معرفة الحديث، ص ۱۰۶ و ۱۰۸.

صفحه از 612