انگيزه تأليف كتاب كافى

مرحوم كلينى در مقدمه كتاب كافى، انگيزه اقدامش را براى تأليف اين كتاب، اين طور بيان مى كند كه: يكى از شيعيان و برادران دينى، نامه اى به او نوشته و يا پيغامى برايش فرستاده مبنى بر اين كه: مردم زمان ما علم و دانش را رها كرده و در جهل و نادانى غوطه ور شده اند، نام خود را مسلمان گذاشته اند، ولى از محتوى و متن اسلام بى خبرند، كارها را دلبخواه و طبق عادات و رسوم و تقليد از نياكانشان انجام مى دهند و در همه امور، به عقول ناقص خود تكيه دارند، آيا چنين كارى درست است؟
آن گاه از قول او نقل مى كند كه درخواست نموده كتابى كه شامل جميع علوم دينى باشد او و همه مؤمنين را كفايت كند، بنويسد تا كسانى كه مى خواهند حقيقت اسلام را از ديدگاه پيشوايان راستگوى دينى ما و سنت هاى استوارى كه مدار تكليف و عملند به دست آورند، و بر طبق آنها عمل كنند، به آن مراجعه نمايند.
وقلت انك تحب ان يكون عندك كتاب «كاف» يجمع فيه من جميع فنون علم الدين والعمل به بالآثار الصحيحة عن الصادقين عليهم السلام والسنن القائمة التي عليها العمل وبها يؤدى فرض اللّه عز و جل وسنة نبيه وقلت لو كان ذلك رجوت ان يكون ذلك سببا يتدارك اللّه تعالى بمعونته وتوفيقه إخواننا وأهل ملتنا ويقبل بهم الى مراشدهم. ^۱
مرحوم كلينى در پاسخ آن برادر دلسوخته شيعه و تأمين خواسته او پس از يك سلسله مقدمات، مبنى بر اين كه:خداوند آدمى را بيهوده نيافريده و دستور العمل هايى جهت تبلور استعدادهاى او مقرر فرموده و پيامبرانى را براى ابلاغ و پياده كردن آنها گسيل داشته است و بديهى است كه اين هدف عالى جز با علم و بصيرت و دورى از گمان و تقليد، حاصل شدنى نيست، نتيجه مى گيرد كه روش آن مردم كه تو متذكر شدى خداپسندانه نخواهد بود و بدين جهت اقدام به تأليف همان كتابى نمودم كه تو مى خواستى (كافى) و شكر خداى را كه وسائل تأليف و تدوين چنان كتابى را فراهم