كتاب كافى ثقة الاسلام كلينى - صفحه 20

را پسنديده و در حقش فرموده است: «الكافى كاف لشيعتنا». ۱
روى اين حساب، قانون جرح و تعديل، در مورد روايات كافى اجرا نخواهد شد و همه اخبار آن، صحيح و معتبراست و نمى شود روايات آن را به دليل ضعف راوى آن، طرد كرد و ناديده گرفت و در حقيقت اين كتاب، تالى تلو قرآن است!! ۲

آيا همه روايات كافى، صحيح و معتبر است؟

چه «صحيح» را طبق عقيده متقدمين معنى كنيم يعنى روايتى كه قرينه داخلى مانند وثاقت راوى و يا خارجى مانندبودن در اصل و كتاب معتبر، موجب مى شود اطمينان بر صدور آن داشته باشيم، و چه طبق نظر متأخرين تفسير كنيم يعنى روايت عدل امامى متصل، نكات ياد شده در اين ديدگاه نتيجه نمى دهد كه همه روايات كتاب شريف كافى، صحيح و معتبر است و نيازى به اعمال قواعد رجالى و درايه اى ندارد زيرا:
اولاً، اگر قبول كنيم كه اصول و مصنفات و كسانى را كه مرحوم كلينى از آنها نقل حديث كرده است، مورد وثوق و اعتماد بوده اند، معنى اين اعتماد اين است كه آنها دروغ نگفته اند نه آن كه ديگران به آنها دروغ نگفته اند و يا آنها مصون از خطا و اشتباهند. چه بسا ممكن است صاحبان اصول و مصنفات از كسانى نقل حديث كرده باشند كه آنها تورّع از كذب نداشته باشند و يا كسانى كه مرحوم كلينى از آنها روايت كرده است اين گونه باشند و يا ممكن است مرتكب سهو و اشتباه شده باشند از اين رو بى نياز از تفحص و اعمال قواعد رجالى نخواهد بود.
ثانيا، اين كه از مرحوم كلينى درخواست شده كتابى جامع طبق احاديث صحيحه از آثار صادقين عليهم السلام براى پاسخگويى به همه نيازهاى اعتقادى، اخلاقى و حقوقى فرقه ناجيه بنويسد و او نيز به اين درخواست، جامه عمل پوشانيد و اين كتاب را نوشت. اين كار، مستلزم آن نيست كه اين احاديث، فى الواقع درست و از معصوم عليه السلام صادر شده باشد چه بسا ممكن است مرحوم كلينى روى اجتهادش، روايتى را معتبر و

1.تنقيح المقال، ج ۳، ص ۲۰۳.

2.به كتاب هاى وسائل، ج ۲۰، فائده ۴؛ مستدرك الوسائل، ج ۳، فائده ۴؛ فوائد المدنيه محمد امين استرآبادى، دراسات في الكافى والصحيح للبخارى مراجعه شود.

صفحه از 66