كتاب كافى ثقة الاسلام كلينى - صفحه 64

كتابى كرده بود كه «يأخذ منه من يريد علم الدين والعمل به بالآثار الصحيحة عن الصادقين عليهم السلام » ۱ استنباط كرده اند كه: تمام احاديث كافى صحيح و غيرقابل رد است، ولى استاد الفقهاء حضرت آية اللّه خوئى در پاسخ آنها تأكيد مى كنند كه:
اولاً سائل، از وى درخواست كرده كتابى كه مشتمل بر آثار صحيح از «صادقين» باشد بنويسد و شرط نكرده كه غيرصحيح و يا از غيرصادقين ولو استطرادا نباشد و لذا چنان كه ديديم، در آن، هم غير صحيح هست و هم از غير صادقين وجود دارد.
ثانيا اگر منظور مرحوم كلينى اين است: همه اخبارى كه در كافى آورده ذاتا صحيح هستند كه چنين نيست و اگر منظورش اين است كه قراين خارجيه دلالت بر صحت آنها دارد، اين امر، ممكن است اما بعيد است كه براى همه آن روايات، چنين قراينى وجود داشته باشد. به علاوه اين، يك اجتهاد شخصى از ناحيه اوست كه اگر آن قراين ادعايى به ما مى رسيد، چه بسا چنان يقينى بر صحت آن روايات، براى ما حاصل نمى شد.
ثالثا چنان كه ديديم: رواياتى در كافى وجود دارد كه اگر ادعا نكنيم كه قطع به عدم صدور آنها از معصوم عليه السلام داريم، لا اقل شك در صدور آنها خواهيم داشت، عليهذا چگونه ممكن است كه ادعاى قطع، بر صحت همه روايات كافى داشته باشيم؟!
معظم له در پايان، اين گونه نتيجه مى گيرند:
والمتحصل، انه لم تثبت صحة جميع روايات الكافى بل لا شك فى ان بعضها ضعيفة بل أن بعضها يطمئن بعدم صدورها من المعصوم عليه السلام . ۲
و قطعا ستايش هايى كه از بزرگان، در مورد كتاب كافى رسيده ۳ و همچنين انتقاداتى كه برخى از مغرضان، بر كتاب كافى وارد كرده اند، ۴ بيش از اين مقدار، نخواهد بود.
و اما اين كه برخى از مغرضين، بدون توجه به اين كه كلينى در چه زمانى (يازده قرن

1.اصول كافى، ج ۱، ص ۸.

2.معجم رجال الحديث، ج ۱، ص ۸۷ ۹۲.

3.به مقدمه اصول كافى و مستدرك الوسائل، ج ۳، فايده ۴ مراجعه شود.

4.مسوده وهابى وطنى؛ و نوشته هاى احسان الهى ظهير.

صفحه از 66