احكام شرع است. از اين رو مقدماتى را كه در راه تحصيل آنها ترتيب مى دهد، داراى اعتبار شرعى نيستند.
در تبيين عدم مدركيت عقل و تشخيص حدود عدم مدركيت آن، ديدگاه هاى چندى در بين اخباريين وجود دارد كه از آن ميان ديدگاه مولى امين استرآبادى در كتاب فوائد مدنيه است. اين ديدگاه براى عقل محض در متافيزيك و امور بيرون از تجربه ارزش تقريبا همسان با ارزش عقل در نظريه تجربى قائل است. و براى استدلال بر نفى حكمرانى ماوراء طبيعى آن بسيارى از مبادى نظرى مذكور را به كار مى برد، حتى در اين استدلال نوعى مشابهت بين استدلال مولى امين و استدلال كانت هست با اين كه هيچ كدام از نظر ديگرى آگاه نبوده. ۱ مولى امين، عقل ضرورى و عقل فطرى و قضاياى صورى منطقى و رياضيات را داراى اعتبار مى داند، اما از عقل غيرعمومى در قضاياى اكتسابى سلب ارزش مى كند.
شيخ اعظم در رسائل پس از بحث تجربى امر دوم گفتارى را در اين زمينه از فوائد مدنيه مولى امين نقل مى كند. اين گفتار در كتاب فوائد به عنوان دليل نهم بر تشييد اخباريت اقامه شده و با اين كه از نظر ترتيب بحثى در آغاز نيامده، اما در واقع بايد نخستين دليل صاحب فوائد به حساب آيد، زيرا اين دليل مبناى عقلى و آغازين اخباريت را تقرير مى كند.
مولى امين با اين استدلال هم فلسفه را نفى مى كند و هم اجتهاد اصولى را و در عين اذعان به استدلال مذكور، نظريه حسى را باطل و عقل را در اثبات اصول اعتقاد حجت و داراى ارزش مى داند. اما با اين وصف در دستگاه استدلال هاى وى نوعى تعارض وجود دارد كه سرانجام آن را فلج كرده و از كار مى اندازد.
2. مشروط بودن استنباط احكام فقهى از قرآن به ورود تفسير آيات احكام، از سوى ائمه عليهم السلام .
1.مولى امين استرآبادى، پيش از رواج رسمى نظريه حسى و هم پيش از كانت مى زيسته، علاوه بر اين مولى امين يك فقيه و محدث متصلب در الهيات دينى است و متافيزيك را به كمك عقل عام و بر پايه آموزه هاى معصومين عليهم السلام اساسى ترين بخش علم مى داند. از اين رو ديدگاه وى از ديدگاه كانت و صاحبان نظريه حسى كاملاً جدا و مستقل است.
