كافى در آيينه پژوهش - صفحه 193

جمله اين شروح: شرح اصول كافى/ نصيرالدين محمدبن محمدبن حسن طوسى (قرن 7)، شرح الكافى/ شيخ قطيفى بحرانى (قرن 10)، شرح اصول الكافى/ ملاصدرالدين (قرن 11)، مرآة العقول/ مولى محمد باقر مجلسى (قرن 11)، شرح اصول كافى/ محمد صالح مازندرانى (قرن 11)، الوافى/ ملامحسن فيض كاشانى (قرن 11)، و... را مى توان نام برد.
الصافى فى شرح الكافى از جمله شروحى است كه تاكنون به صورت تحقيقى منتشر نشده است.
2.5. شارح: ملاخليل بن غازى قزوينى (1001ـ1089 ق / 1593ـ1678م)
فقيه اصولى محدث اديب، زاده قزوين و ملقب به «برهان العلماء» بود. معاصران او از جمله شيخ حر عاملى، ۱ ميرزا محمد اردبيلى، ۲ ميرزا عبداللّه افندى، ۳
و نيز دانشوران متأخر مانند ميرزا محمد باقر خوانسارى، ۴ و سيد محسن امين ۵ و شيخ آقابزرگ تهرانى ۶ وى را به فضل و كمال ستوده اند. نزديك به بيست اثر از او نام برده اند كه در اين ميان، الشافى و الصافى، هر دو در شرح كتاب كافى، شهرت بيشتر دارند. الشافى به زبان عربى و الصافى به زبان فارسى است. قزوينى، كتاب صافى را در طول بيست سال (1064ـ1083) نگاشته و شرحى كامل بر كتاب كافى (اصول، فروع، روضه) عرضه كرده است.
3.5. شيوه نگارش كتاب، چنين است كه ابتدا متن احاديث را تحت عنوان «اصل» مى آورد، سپس نكات صرفى، نحوى، فقهى، قرآنى، تاريخى و... را تحت عنوان «شرح» بيان مى دارد. پس از آن، ترجمه حديث را همراه با خلاصه توضيحات خود، با عنوان «معنى» مى افزايد.
نسخه هاى خطى مجلدات مختلف اين شرح و نيز نسخه هاى چاپ سنگى آن در برخى از كتاب خانه ها موجود است. تحقيق و تصحيح بخشى از شرح كتاب الايمان

1.امل الآمل، ج ۲، ص ۱۱۲.

2.جامع الرواة، ج ۱، ص ۲۹۸.

3.رياض العلماء، ج ۲، ص ۲۶۱.

4.روضات الجنات، ج ۳، ص ۲۵۷.

5.اعيان الشيعه، ج ۶، ص ۳۵۵.

6.طبقات اعلام شيعه، ج ۵، ص ۲۰۴.

صفحه از 198