دليل چهارم: عرضه كافى بر امام عصر (عج)
برخى از اخباريان بدون ارائه مدرك گفته اند كه كافى پس از اتمام تأليف بر امام عصر (عج) عرضه شده و حضرت فرموده يا بر نسخه عرضه شده نگاشته:
الكافى كاف لشيعتنا.
اين سخن كه به نقل ملا خليل قزوينى از برخى مشايخ عصر خود ذكر شده، هيچ مدركى ندارد، چنانچه محدث استرآبادى كه خود احاديث كافى را قطعى الصدور مى داند، بر بى اصل بوده آن تصريح كرده است. ۱
راقم سطور تصور مى كند كه جمله فوق از حديثى منقول از امام صادق عليه السلام برگرفته شده است كه در تفسير آيه «كهيعص» فرموده اند:
«كاف»، كاف لشيعتنا، «هاء»، هادلهم... ۲
محدث نورى اين استدلال را نپذيرفته، بلكه استدلال ديگرى را كه نخست از سوى مرحوم سيد ابن طاوس طرح شده، با افزودن نكاتى چند مطرح مى كند.
مرحوم سيد ابن طاوس در كتاب كشف المحجه وصيت معروف حضرت امير به امام حسن عليهماالسلام را از كتاب رسائل الائمه كلينى نقل كرده و در مقام اعتبار بخشيدن به آن مى گويد:
مرحوم كلينى در زمان وكلاء امام عصر(عج)ـ عثمان بن سعيد ۳ و فرزندش محمد و حسين بن روح و على بن محمّد سمرى ـ مى زيسته، وى قبل از وفات على بن محمّد سمرى درگذشته، چون على بن محمد سمرى در شعبان سال 329 و محمد بن يعقوب كلينى در بغداد در سال 328 درگذشته است. بنابر اين تصانيف مرحوم كلينى و روايات وى، در زمان وكلاء و در هنگامى كه راهى براى تحقيق منقولات و تصديق مصنفات داشته صورت گرفته است.
وى با اين مقدمات درصدد اثبات عرضه كتاب بر يكى از وكلاء آن حضرت و تأييد آن از سوى ايشان (كه عين تأييد امام عصر(عج) به شمار مى آيد) برآمده است.
1.خاتمه مستدرك، ج ۳، (مستدرك ج ۲۱)، ص ۴۷۰.
2.معانى الاخبار، ص ۲۸، ح۶.
3.ثابت نيست كه مرحوم كلينى در عصر عثمان بن سعيد زاده شده باشد. قرائنى چند نشان مى دهد كه مدت سفارت عثمان بن سعيد كوتاه بوده است، از سوى ديگر با توجه به عدم روايت كلينى از محمد بن حسن صفار (م ۲۹۰) و روايت اندك وى از سعد بن عبداللّه (م حدود ۳۰۰) تاريخ ولادت وى بايد پس از سال ۲۷۰ باشد كه به احتمال زياد، جناب عثمان ابن سعيد دراين سال حيات نداشته اند. به هر حال، وفات عثمان بن سعيد قبل از سال ۲۸۰ بوده است (ر. ك: غيبت شيخ طوسى، ص ۳۶۲، ح ۳۲۵).
