امام على علیه السلام فرمود:
بِالإحْسانِ تُمْلَكُ القُلُوبُ.
به وسيله نيكى و احسان، دلها به ملكيت درمىآيد.
غررالحكم ج۳ ص۲۲۸
شرح حدیث
به شكرانه نعمت و توانى كه خداوند به ما مىدهد، بجاست كه دستگيرى از نيازمندان و سعى در حل مشكلات زندگى ديگران بكنيم.
دلسوزى براى مردم و غمخوارى براى دردمندان و نيكى به همنوعان، هم موجب رضاى خداست، هم با فطرت سازگار است، هم آرامش وجدان براى خود نيكوكار فراهم مىآورد.
جاى گرفتن در دلها، خاصيت ديگر نيكى است.
همانگونه كه ما نسبت به نيكوكاران درباره خودمان، حالت سپاس قلبى داريم و به آنان محبت پيدا مىكنيم، ديگران نيز درباره احسان و نيكى ما چنين حالتى دارند.
نه توانگرى و قدرت، نه زور و تحميل، هيچكدام درِ خانه دل را به روى ما نمىگشايند. اگر كسى از ما خوبى ببيند، اين در را خود به خود به رويمان مىگشايد و مىتوانيم مالك دل او شويم.
اين زكات ثروت و مكنت و برخوردارى از مواهب و امكانات است. پرداخت اين زكات، نيكوكار را محبوب خلق و خالق مىسازد و حساب آخرت او را هم آسان مىسازد.
جوانمردان، قلعه دلها را با سپاه احسان مىگشايند.
اين لشكر، به هر جا قدم نهد، فتح و پيروزى به همراه مىآورد فتح بى سپاه يعنى اين.
نيكوكاران، پادشاهان بىتاج و تختى هستند كه بر دلها حكومت مىكنند.
احسان، كليد گشودن قلوب است.
منبع: حکمت های علوی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام علی علیه السلام)، جواد محدثی.
