امام على علیه السلام فرمود:
شَيْئانِ لايَعْرِفُ فَضْلَهُما إلاّ مَنْ فَقَدَهُما: ألشَّبابُ وَالعافِيةُ.
دوچيز است كه فضيلت آن دو را نمىشناسد مگر كسى كه آنها را از دست بدهد: جوانى و عافيت.
غررالحكم ج۴ ص۱۸۳
شرح حدیث
البته تنها جوانى و عافيت چنين نيست. هر نعمتى چنين است كه تا هست، قدرش ناشناخته است و چون از دست رفت، قدرش معلوم مىشود؛ مثل: فراغت، قدرت، پدر و مادر، دوست خوب، فرصت آموختن، همسر و...
ولى دو نعمت ياد شده، گوهرهاى گرانبهاترى هستند، بىبديل و دست نيافتنى.
كدام سالخورده است كه حسرت ايام جوانى و فراغت آن دوران را نداشته باشد؟
كدام گرفتار و بيمار است كه از دوران خوش آسايش و آرامش و تندرستى با اندوهى تلخ، ياد نكند؟
به گفته سعدى: قدر عافيت كسى داند كه به مصيبتى گرفتار آيد.
با اين حساب، مىتوان بخشى از حسرتهاى آينده را با قدرشناسى از نعمتهاى موجود كاهش داد.
استفاده بهتر از فرصت جوانى و بهرهورى كامل از دوره نشاط و سلامتى و توانايى جسمى و آرامش و آسايش و امنيت اجتماعى، نشانه شناخت قدر و قيمت اين دوگوهر است.
نبايد گذاشت نعمت از كف برود، آنگاه به ارزش آن در شرايط خل و فقدان پىبرد.
قدر و ارزش نعمتها را تادر اختيار ما هست، بشناسيم كه فردا دير است و بىثمر!
منبع: حکمت های علوی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام علی علیه السلام)، جواد محدثی.
