امام على علیه السلام فرمود:
بِالرِّفْقِ تَدُومُ الصُّحْبَةُ.
دوستى و مصاحبت، بارفق و مدارا دوام مىيابد.
غررالحكم ج۳ ص۲۳۷
شرح حدیث
سرسختى و بدرفتارى، قوىترين رشتههاى دوستى را هم از هم مىگسلد و به جدايى مىكشاند.
انعطاف، نرمش و مدار با دوستان و همنشينان، به معناى نشان دادن عفو و گذشت، ناديده گرفتن برخى بدىها و چشمپوشى از بعضى ناخوشايندهاست.
در عالم رفاقت و دوستى، بايد فراتر از قانون و مقررات خشك و حسابگرانه، رفتار كرد و اين يعنى وسعت نظر و سعهصدر و تحمل كردن و ظرفيت نشان دادن.
گاهى بايد از حق شخصى گذشت.
گاهى بايد در برابر تندى و عصبانيت طرف، نرمش و عاطفه نشان داد.
گاهى بايد بخشيدن را به جاى انتقام و عفو را جايگزين تقاص كرد.
حتى گاهى با دشمنى كه اسير است، اگر به رفق و مدارا رفتار شود، او را نرم مىكند و كينهاش را مىزدايد، البته نه با دشمن كينهجو و لجوج كه از موضع قدرت و طلبكارانه، انتظار سازش و انعطاف از سوى ما را دارد...
اين رهنمود، در حوزه روابط دوستانه و معاشرت با خودىهاست، نه با خصم اسلام و دشمن مسلمانان. خداى رؤوف و مهربان هم در مورد مناسب، سختگير و قهّار و منتقم است.
نقطه مقابل رفق و مدارا، بدرفتارى و خشونت و تندى است كه خواه ناخواه جوّ ستيزهجويى پديد مىآورد و مصاحبتها و رفاقتها را برهم مىزند.
رفق و نرمش و مدارا، كليد تداوم دوستيهاست.
منبع: حکمت های علوی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام علی علیه السلام)، جواد محدثی.
