امام على علیه السلام فرمود:
سَبَبُ الْفَقْرِ الإِسْرافُ.
اسراف، عامل تنگدستى است.
غررالحكم ج۴ ص۱۲۲
شرح حدیث
هميشه نداشتن، فقر نيست،
گاهى بد استفاده كردن از داشتهه و بد عمل كردن دارايان نيز به فقر و تنگدستى مىانجامد.
اسراف، يكى از همين بدعمل كردنه در رابطه با مال است.
اگر قناعت، سرمايهاى پايانناپذير است،
اگر تقدير و برنامهريزى، نشانه خردمندى و توازن در معيشت است، ولخرجىهاى بىحساب و اسراف در هزينه نيز سرمايه رإ؛غغآر)) مىخورد و افراد متمكن را خاكنشين مىسازد.
در اين زمينه، تفاوتى ميان فرد و جامعه نيست و سنتهاى الهى فرقى ميان اين دو نمىگذارد.
اسراف شخصى و اسراف حكومتى، هردو موجب بروز خلأهاى مالى و ناهنجارىهاى اقتصادى مىشوند. وقتى مال، بىرويه و بدون حساب خرج شد و ضرورتها و اولويتها ملحوظ نشدند و بودجه و امكانات، صرف موارد غير لازم، تجملاتى، تشريفاتى و... شدند، براى هزينههاى لازم گرفتار كمبود مىشويم.
وقتى در مصرف ميوه و نان، اسرافكارى شود، گرانى و كميابى در پى آن است.
ولخرجى بيهوده تنها به خوراك هم مربوط نيست، در لباس و كفش و دكور خانه و وسيله سوارى و تشريفات مهمانى و تجملات عروسى و وسايل خانه و سوخت و لوازم مصرفى روزانه و... وقتى بيش از حد نياز و لزوم، تهيه يا مصرف شود، آن كاستيها و خلأها به صورت فقر و كمبود جلوه مىكنند.
اگر اسراف، فقرآور است، قناعت هم فقرزداست:
قناعت، توانگر كند مرد ر...
منبع: حکمت های علوی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام علی علیه السلام)، جواد محدثی.
