امام على علیه السلام فرمود:
ما أَكْثَرَ الْعِبَرُ وَ أَقَلَّ الإِعْتِبارُ.
وسايل عبرت گرفتن چه بسيارند، اما عبرت گرفتن چه اندك است!
غررالحكم ج۶ ص۶۸
شرح حدیث
شكستهايى كه براى عدهاى پيش مىآيند، مىتوانند براى ديگران درس پيروزى داشته باشند.
ناكامىهاى برخى برنامهها، مىتوانند برنامهريزان را به تغيير شيوه وادارند، تا در كارها موفق شوند و به اهداف برسند.
مرگ و ميرهاى هر روزه، مىتوانند براى ما مايه بيدارى و سرمايه تنبّه شوند.
ديدن صحنههاى تصادف، به رانندگان درس احتياط مىدهد و فرجام شوم معتادان براى اهل هوس، آيينه عبرت است و رسوايى اهل معصيت، براى ديگران يك موعظه است.
همه اينها درست، ولى وقتى كه چشم عبرتبين باز و تصميم بر پند آموختن در كار باشد!
خاقانى، ايوان مدائن را آيينه عبرت مىداند، ولى براى كه؟ براى دل عبرتبين!
قرآن كريم و نهجالبلاغه عزيز، از عبرتها پندها، آموزشها، هشدارها و اعلام خطرها، موج مىزنند. ولى براى دلهاى آگاه و چشمهاى باز.
دوروبر خود ما و همين عمر اندكمان، كلى عبرت براى ما ارائه مىدهد. ولى آنجا كه ديده عبرتبين را بسته باشيم و خود را به آن كوچه بزنيم، از اين همه عبرتها چه اعتبار؟
دواى دردها موجود است، اما اگر از آنها استفاده نكنيم، درمانى هم در كار نيست.
راندن در جاده بىعلامت، خطرناك است.
رانندگى در جادهاى هم كه پر از علايم رانندگى و تابلوهاى هشدار دهنده است، اگر راننده نخواهد به آنها توجه كند همان خطرها را دارد.
مايه عبرت فراوان است، ولى آنچه كم داريم، پندآموزى و عبرت گرفتن است.
منبع: حکمت های علوی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام علی علیه السلام)، جواد محدثی.
