حکمت های علوی - بدترين مردم

^{امام على علیه السلام فرمود:}

شَرُّ النَّاسِ مَنْ لايُرْجى خَيْرُهُ وَلا يُؤمَنُ شَرُّهُ.

بدترين مردم كسى است كه نه اميدى به خير اوست و نه آسايش و امنيتى از شر او.

_{غررالحكم ج۴ ص۱۷۵}

شرح حدیث

برخى از مردم، گرفتار درد بى‏دردى مى‏شوند.

ديگر برايشان فرقى نمى‏كند كه مردم در چه وضع و حالى باشند، در راحت يا رنج، در رفاه يا گرفتارى.

خدا نكند كه كسى گرفتار اينگونه احساسْ مردگى شود كه نتيجه‏اش مسخ هويت انسانى است و به تعبير حضرت امير علیه السلام ، بدترين مردم!

شاعر گفته است:

آرزو دارم اگر گل‏نيستم، خارى نباشم

بار برداراَر زدوشى نيستم، بارى نباشم

گر نگشتم دوست با صاحبدلى، دشمن نگردم

بوستان بهر خليل‏اَر نيستم، نارى نباشم

راستى، مگرنه اين كه سعادت جامعه، در گرو نوعدوستى و همدلى و نيكوكارى است؟

براى تحقق اين هدف، يكى از اين دو كار، بايسته است:

سود رساندن، به مردم، پرهيز از آسيب‏رسانى.

اگر كسى را شايستگى و توفيق كمك و يارى رساندن و بازو بودن و عصاى دست گشتن نيست، دست‏كم مى‏تواند از آزار بپرهيزد و ديگران از شر او ايمن باشند.

اگر نه به خير كسى اميدى بود و نه از شر او ايمنى، او بدترين انسانهاست كه غاصبانه نفس مى‏كشد و ننگ بشريت است.

به قول شاعر: مرا به خير تو اميد نيست، شر مَرَسان.

بعضى‏ها از درخت بى‏ميوه هم بى‏خاصيت‏ترند و در غفلت به‏سر مى‏برند. چه بسا اشخاصى كه تنها با صداى كلنگ گوركن، از خواب بيدار مى‏شوند..

اگر خوب‏ترين نيستيم، لااقل بدترين نباشيم.

منبع: حکمت های علوی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام علی علیه السلام)، جواد محدثی.