كمى در گويش در ايران ضبط شده است: روستاى كلين از توابع فشافويه و 38 كيلومترى جنوب غربى شهر رى؛ منطقه اى در اطراف شهر ورامين؛ روستايى از توابع رودبار، نزديك قزوين. ۱ گرچه لقب رازى نشان دهنده انتساب كلينى به شهر رى بوده، اما وسعت جغرافيايى رى در گذشته شامل هر سه منطقه مذكور بوده ۲ و در نتيجه، لقب رازى كمكى به تعيين دقيق محل ولادت شخصيت مورد نظر نمى كند، از اين رو برخى شرح حال نويسان در اين مسئله، سردرگم شده اند. ۳ با اين حال، نزديك تر بودن مورد نخست به شهر رى نسبت به دو مورد ديگر و نيز گويش متفاوت نام دو منطقه ديگر در كنار وجود مقبره اى منسوب به پدر كلينى ۴ باعث شده كه مورد نخست به عنوان محل تولد كلينى پذيرفته شود. ۵ افزون بر مؤلف كتاب كافى، شخصيت هاى علمى ديگرى نيز به اين منطقه نسبت دارند كه بيشتر، از محدثان شيعه ۶ و اهل سنت ۷ هستند.
اطلاعات فراوانى از سير زندگى و تحصيلات كلينى در دست نيست، جز آن كه از طريق سلسله اسناد روايات كافى، فهرست نسبتا مفصلى از مشايخ حديث او به دست مى آيد كه تعدادشان به بيش از سى نفر مى رسد. ۸
1. ابوعلى، احمد بن ادريس بن احمد اشعرى قمى (د 306ق) 2. احمد بن عبداللّه بن اميه 3. ابوالعباس احمد بن محمد بن سعيد بن عبدالرحمن همدانى معروف به ابن عقده (د 333ق) 4. ابوعبداللّه احمد بن عاصم عاصمى كوفى 5 . ابوجعفر احمد بن
1.براى آگاهى بيشتر ر.ك: اسامى دهات كشور، ص۷۸؛ فرهنگ جغرافيايى ايران، ج ۱، ص ۱۸۲ ـ ۱۸۳ و در خصوص مورد نخست ر.ك: ياقوت حموى، معجم البلدان، ج ۴، ص ۴۷۸.
2.به عبارت مقدسى در توصيف محدوده جغرافيايى رى توجه كنيد: «وللرّى: قم، آوه، ساوه، قزوين، ابهر، زنجان و...» (احسن التقاسيم، ص ۱۸) و نيز ر.ك: اصطخرى، مسالك الممالك، ص ۷۳.
3.ر.ك: ميرزا عبداللّه افندى، رياض العلما، ص ۲۳۸.
4.نورى، خاتمه مستدرك الوسائل، ج ۳، ص ۲۷۲.
5.براى آگاهى بيشتر ر.ك: غفارى، همان، ص ۱۱۳ ـ ۱۲۳ و كلينى، مقدمه كتاب كافى، ج ۱، ص ۹ ـ ۱۰.
6.ر.ك: نجاشى، ۷۲؛ منتجب الدين، ص ۶۷، ۸۵ و ۱۱۰ و حلى، خلاصة الأقوال، ص ۶۹.
7.ر.ك: سمعانى، ج ۵، ص ۹۱ و زبيدى، ج ۹، ص ۳۲۲.
8.براى آگاهى از شرح حال افراد ياد شده، ر.ك: مامقانى، تنقيح المقال ذيل نام هاى مذكور.
