زمينه هاى تاريخى كتاب كافى با تكيه بر جنبه هاى كلامى ۱
على معمورى
چكيده
كتاب كافى كلينى، نخستين اثر جامع حديثى شيعه است كه با دربرداشتن ابواب گوناگون اعتقادى، فقهى، تاريخى و ... از جايگاه و اهميت ويژه اى در تاريخ انديشه شيعه برخوردار است. در اين پژوهش درصدد شناسايى زمينه هاى تدوين اين اثر و جايگاه تاريخى آن بوده، به طور خاص بر ابعاد كلامى آن تمركز نموده، در پى اثبات اين ادعا هستيم كه روايات كلامى كافى بيش از آن كه پايگاه سندى قدرت مندى داشته باشند، در چارچوب ايدئولوژى اعتقادى شيعه در آن عصر شكل گرفته و مستندات ديگرى براى اثبات درستى آنها چون اعتبار عقلى يا وجود قراينى پيرامونى مبنا قرار گرفته است. ابتدا گزارش كوتاهى از زندگى كلينى ارائه داده و سپس به بررسى كتاب كافى و ابعاد كلامى آن خواهيم پرداخت.
كليدواژه ها: كلينى، كافى، حديث شيعه و ابواب كافى.
شرح حال كلينى
محمد بن يعقوب كلينى در ميانه قرن سوم هجرى در روستاى كُلِين يا كُلَين ۲ به دنيا آمد. سال دقيق ولادت وى معلوم نيست. مناطق چندى به نام كلين البته با اختلاف
1.نامه تاريخ پژوهان، على معمورى، سال اول، شماره دوم، تابستان ۱۳۸۴، ص ۱۳۷ ـ ۱۶۳.
2.درباره ضبط نام كلين ر.ك: سمعانى، الانساب، ج ۵، ص ۹۱؛ زبيدى، تاج العروس، ج ۹، ص ۳۲۲ و مجلسى، بحار الأنوار، ج ۲۵، ص ۳۹.
