امکان سنجی عرضه روایت های تأویلی باطنی بر قرآن

نشریه : فصلنامه علمی پژوهشی علوم حدیث

نویسنده : پديدآورنده : محمد مرادی

چکیده :

روایات هایی در متون حدیثی وجود دارد که در آنها از «عرضه حدیث بر کتاب خدا» سخن به میان آمده است. این روایت ها به منزله ارائه راهکار و سنجه ای است برای راستی آزمایی احادیث که مورد قبول عالمان اسلامی هم قرار گرفته اند.
از سویی دیگر، روایت هایی در متون اسلامی وجود دارد که حاوی آموزه هایی است که از آنها با تعبیرِ تأویل و آن هم از نو باطنی آن یاد شده است. این آموزه ها که منسوب به - آیات قرآن و گاهی تأویل آنها هستند در نگاه نخست، با ظاهر آیات سازگاری ندارند - گفته می شود با توجه به روایت هایی که از آنها از تأویل دانی اهل بیت (علیهم السلام) سخن به میان آمده و روایت هایی که در آنها از بطن داشتن قرآن یاد شده، این آموزه ها همان بطن و تأویل هستند. این نوشته بر آن است که نسبت بین ظاهر آیه ها و تأویل های باطنی را بررسی و تبیین نماید. و بر آن است که منظور از تأویل و باطن در این گروه روایت ها، معنای فرا زبانی بودن آنها نیست و بخشی از آنها ناسازگار به ظاهر قرآن و برخی دیگر، از حوزۀ تأویل اصطلاحی بیرون هستند.