علامه مجلسى و مرآة العقول ^۱

محمد على سلطانى

چكيده

علامه مجلسى پس از انزواى صوفيه و تقويت اخبارى گرى، با استفاده از موقعيت فراهم آمده با تمام توان به جمع آورى، تدوين و شرح حديث پرداخت. وى از معدود محدثان جهان تشيع است كه در تأليف، تدوين و شرح و تفسير آثار حديثى توفيق فراوان به دست آورد و تأثير شگرفى در روند حديث نگارى گذاشت.
هدف علامه مجلسى در توجه به حديث و تدوين كتب حديثى، ايجاد رويكردى در جامعه به سوى حديث و معارف اسلامى و بازگرداندن توجه مردم از عرفان و تصوف خانقاهى و حكمت و فلسفه به معارف حديثى بود.
مرحوم مجلسى در بخش هاى مربوط به درجه اعتبار احاديث از دو شيوه اعتبار سند و اعتبار محتوايى بهره مى گيرد. او در مرآة العقول با يك شيوه واحد به تفسير احاديث نپرداخته است. در مواردى بحث را تفصيل فراوان داده و در مواردى، گذرا و گاه بدون هر گونه تفسير از كنار روايت گذشته است.
غير از مباحث حديثى، مباحث ديگرى در مرآة العقول مطرح شده كه از جمله آنها مباحث فلسفى، كلامى، تفسيرى و فقه و اصولى است.
فضاى فرهنگى برآمده از شكست علمى اصوليان در برابر هجوم همه جانبه