علامه مجلسى و مرآة العقول - صفحه 264

مرجّحات الرواة ويظهر الجميع بالتتبّع التامّ فيها؛ ^۱
[موقعيت افراد را با مقدار روايت آنان از ما بشناسيد]؛ يعنى به مقدار و به چگونگى نقل و يا به هر دوى آن ـ كه ظاهرا مراد همين است ـ قدرشان را بشناسيد و اين روش شناخت، غير از روش شناختى است كه رجاليون يادآور مى شوند. اين روش در اين خصوص، قويتر و نافع تر است؛ زيرا پاره اى از راويان مثل زراره و محمد بن مسلم و امثال آنها را مى بينيم كه روايت هايشان دقيق وبدون اضطراب است و بعض ديگر نظير عمار ساباطى چنين نيست. پاره اى ديگر همچون على بن جعفر رواياتشان خالى از تقيه است و گروهى ديگر، همچون سكونى و امثال وى روايتشان بيشتر حمل بر تقيه مى شود. بعضى اصحاب همچون هشام بن حكم و مفضّل بن عمر را مى نگريم كه مطالب عالى و دشوار را نقل مى كنند، اخبارى كه در نقل ديگر راويان نمى بينيم. بعضى ديگر اخبار فراوانى نقل كرده اند كه دليل بر اهتمام بيشتر آنان به امور دين است، و بعضى ديگر چنين نيستند. همه اين مطالب از مرجّحات راويان به شمار مى آيد و با جستجوى كامل در روايات، اين مطالب به دست مى آيد.
با توجّه به اين ديدگاه، طبيعى است كه وى اخبار هشام بن حكم و مفضّل بن عمر را معتبر بداند و سخن كسانى را كه با توجّه به محتواى روايت، اينان احتمال غلو در آنها مى دهند نپذيرد و درباره افرادى كه از كميّت بالايى در نقل روايت برخوردارند، نه تنها در آنان نشانى از بى توجّهى و كم دقتى نبيند، بلكه كثرت روايت را ناشى از اهتمام به دين شمارد. در سايه چنين ديدى، گستره راويان معتبر و روايت هاى معتبر بسيار زياد خواهد گشت و نوعى آسان گيرى در نقد سندى روايت به وجود خواهد آمد.