فخر رازى و زمخشرى استفاده كرده است. و همانطورى كه گذشت نسبت به ديدگاه فخر رازى در خيلى از موارد، حالت نقد و بررسى دارد. با اين حال، جهت تأييد نظر خود، از آوردن احتمالات فخر رازى در تفسير پاره اى از آيات اختلافى غفلت نمى ورزد.

4. فقهى ـ اصولى

مباحث فقهى و اصولى در مرآة العقول جايگاه ويژه دارد. تمايلات معتدلانه اخبارى مرحوم مجلسى موجب شده است كه وى در آوردن ديدگاه هاى فقهى تنها به نظريه هاى اصوليان و يا اخباريان اكتفا نكند، بلكه در بسيارى موارد ديدگاه هر دو گروه را مى آورد و همين امر به خواننده كمك مى كند تا نتيجه فقهى دو نگرش را در كنار هم مطالعه كند. مرحوم مجلسى در ذيل پاره اى از روايات به تقويت ديدگاه اصوليان مى پردازد و در مواردى نظريه اخباريان را تأييد مى كند در ذيل حديث نوزدهم از باب «البدع والرأى والمقاييس» از كتاب فضل العلم مى نويسد:
والحاصل نفى مذهب المصوّبة، الذين يقولون ليس للشارع حكم معين فى كل فرع بل فوّض الاحكام الى آراء المجتهدين، فحكم كل مجتهد فى كل فرع هو حكم اللّه الواقعى فى حقّه وفى حق مقلّده. و تصويب لمذهب المخطئة القائلين بانّ الشارع قد حكم فى كل فرع بحكم معيّن والمجتهد بعد استفراغ الوسع، قد يصيب وقد يخطى والمخطئ مصاب لبذل جهده و خطأه مغتفر وللمصيب اجران احدهما لإصابته والآخر لاجتهاده وربّما يقال هذه الأخبار تدلّ على نفى الاجتهاد مطلقا وفيه: انّ للمحدثين ايضا نوعا من الاجتهاد يقع منهم الخطاء والصواب ولا محيص لهم عن ذلك ^۱ .
همان گونه كه از اين عبارت به دست مى آيد، وى ضمن رد ديدگاه مصوّبه در مقوله اجتهاد و اثبات ديدگاه مخطئه به پاسخگويى از استدلال اخباريگرى در خصوص نفى مطلق اجتهاد برمى آيد. اين قبيل دفاع از جريان اجتهاد، در كنار نقل قول هايى از مرحوم استرآبادى و تأييد نظريه وى در مواردى گوياى نوعى ويژه از نظريه اجتهاد با