يك مناظره علمى در پاسخ علامه قاضى خضرى - صفحه 287

است كمتر بوده و از قوت بيشترى برخوردار خواهد گرديد و از اين جا است كه علما و محدثين شيعه و اهل سنت اين نوع حديث ها را جمع آورى و در مجموعه هاى مستقل و جداگانه نقل نموده اند و در اصطلاح محدثين شيعه اين مجموعه ها قرب الاسناد و در ميان محدثين اهل سنت «عوالى» ناميده شده اند. ۱

3. كلينى و انتخاب حديث هاى عالى السند

مرحوم كلينى در كافى معمولاً احاديث را با چهار يا پنج واسطه از يكى از ائمه عليهم السلام نقل مى كند و اگر مى خواست همين حديث ها را از يكى از خلفا و يا فرزندان شان نقل كند، به دو برابر واسطه نيازمند بود.
توضيح اين كه: مرحوم كلينى كه در سال 329 از دنيا رفته با ائمه هدى عليهم السلام داراى فاصله زمانى كم مى باشد، مثلاً، با حضرت رضا و با امام صادق عليهماالسلام به ترتيب يكصد و بيست و پنج و يكصد و هشتاد سال فاصله زمانى دارد. ۲
در صورتى كه اين فاصله در مورد فرزندان خلفا مثلاً عايشه و عبداللّه بن عمر دويست و هفتاد و دويست و پنجاه و شش سال يعنى بيش از دو برابر فاصله زمانى ياد شده مى باشد. ۳ و به همين نسبت سند حديث، طولانى و تعداد ناقلين آن به بيش از دو برابر و به جاى پنج نفر به ده تا دوازده نفر مخصوصا در مورد خود خلفا ارتقاء مى يابد.

4. حديث مطمئن و حديث مطمئن تر:

مطلب مهم اين كه خلفا و فرزندان شان را نه شما معصوم از خطا و اشتباه مى دانيد و نه خودشان، پس اين سؤال هميشه وجود دارد كه آيا آنان در نسبت منقولات خود به رسول خدا صلى الله عليه و آله علم و يقين داشتند؟ و يا اين كه در همه آنها اين احتمال قوى وجود دارد همان پاسخ را بگويند كه خليفه اول به دخترش گفت (مى ترسم در ميان اين

1.در كشف الظنون ۱۴ تأليف به عنوان عوالى از محدثين اهل سنت و در (الذريعه) ۷ تأليف به عنوان قرب الاسناد از محدثين شيعه معرفى شده است.

2.رحلت اين دو امام به ترتيب سال ۲۰۳ و ۱۴۸ مى باشد.

3.عايشه در سال ۵۷ و عبداللّه در ۷۳ بدرود حيات گفته است.

صفحه از 310