را از ساير صحابه رسول خدا صلى الله عليه و آله كه داراى ايمان واقعى بودند تشخيص دهيم؟
پاسخ اين است كه بلى. وسيله تشخيص و راه شناخت وجود دارد و آن را هم خود رسول خدا صلى الله عليه و آله در اختيار پيروانش قرار داده و در كتب حديثى و در منابع اولى اهل سنت و شيعه از امير مؤمنان عليه السلام نقل گرديده است كه فرمود: «والذى فلق الحبة وبرأ النسمة انه لعهد النبى الامى أن لا يحبّنى إلا مؤمن ولا يبغضنى إلا منافق». ۱
قابل ذكر است كه اين حديث را نسائى در سنن خود در باب مستقلى تحت عنوان «علّامة المنافق» نقل نموده است.
و جالب اين است كه اين علّامت در زمان رسول خدا صلى الله عليه و آله مورد استفاده و بهره بردارى صحابه واقعى قرار مى گرفت و آنان چهره هاى منافق را با بغض و دشمنى آنها نسبت به امير مؤمنان عليه السلام مى شناختند. به طورى كه از صحابه بزرگوار «ابوذر رحمه الله» نقل شده است كه: «ما كنا نعرف المنافقين الا بتكذيبهم اللّه ورسوله والتخلف عن الصلوة والبغض لعلى ابن ابى طالب». ۲
و ابو سعيد خدرى مى گويد: «انا كنا لنعرف المنافقين نحن معاشر الانصار ببغضهم على بن ابى طالب». ۳
همين مضمون از تعدادى ديگر از صحابه مانند عبداللّه بن عباس، جابر بن عبداللّه انصارى، انس بن مالك، عمران بن حصين، ام المؤمنين عايشه و ام سلمه نقل گرديده است. ۴
1.سوگند به خدايى كه دانه را شكافت و انسان را آفريد اين پيمانيست از پيامبر امى بر من كه مرا دوست نمى دارد مگر مؤمن و دشمن نمى دارد مگر شخص منافق. صحيح مسلم، ج ۱، باب الدليل على ان حب الانصار وعلى من الايمان، حديث شماره ۷۸؛ سنن ابن ماجه، ج ۱، مقدمه باب ۱۱، حديث ۱۱۴؛ سنن نسائى، ج ۸، باب علّامة المنافق.
2... ما منافقين را از سه راه مختلف مى شناختيم: با انكار نمودن خدا و رسولش و با تخلف از نماز و با عداوت و دشمنى على ابن ابيطالب عليه السلام . مستدرك صحيحين، ج ۳، ص ۱۲۹؛ كنز العمال، ج ۱۵، ص ۱۹ به نقل از معالم المدرستين، ج ۱، ص ۱۰۰.
3.ما گروه انصار منافقين را از راه دشمنى آنان نسبت به على ابن ابيطالب مى شناختيم. سنن ترمذى، جلد ۵، كتاب المناقب، باب ۸۳، حديث ۳۰۰.
4.معالم المدرستين علّامه عسكرى، جلد ۱، صفحه ۱۰۰ مراجعه شود.
