و اين بود راه شناسايى منافقان كه رسول خدا صلى الله عليه و آله به مسلمانان ارائه فرموده است و اين است عملكرد و روش اصحاب رسول خدا صلى الله عليه و آله در به كارگيرى اين معيار كه نمونه اى از احاديث آن را ملاحظه فرموديد. و شيعه نيز بجز آنچه رسول خدا صلى الله عليه و آله فرموده و سلف صالح از صحابه به آن عمل كرده اند معتقد نبوده و از راه آنان تخطى نكرده است.
اينك بر مى گرديم به اصل موضوع و صحابه از نظر سنت.

صحابه از نظر سنت

1. ابن عباس در حديث مفصلى راجع به روز قيامت از رسول خدا صلى الله عليه و آله نقل مى كند كه فرمود در آن روز يك عده از صحابه من در سمت شمال قرار مى گيرند ^۱ و من براى حمايت از آنان (به پيشگاه خدا) عرض مى كنم: اينها اصحاب من هستند. در پاسخ من مى گويد: از روزى كه تو از اينها مفارقت كردى آنان نيز به اعقاب خويش و دوران گذشته برگشتند. ^۲
2. باز رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: عده اى از اصحاب من وارد حوض كوثر مى شوند ولى از آن ممنوع و جلوگيرى مى گردد، من مى گويم: پروردگارا اينها اصحاب و ياران من هستند. در پاسخ من مى گويد: از آنچه اينها بعد از تو به وجود آوردند خبر ندارى؛ زيرا آنان پس از تو آئين خود را رها كرده و از آئين پدرانشان پيروى نمودند. ^۳
3. و در حديث ديگر فرمود: در كنار حوض كوثر عده اى از كسانى را كه با من مصاحبت داشتند مى بينم كه در نزد من حاضر شده اند، آن گاه از من دورشان مى كنند عرض مى كنم: خدايا ايشان صحابه هاى من هستند گفته مى شود كه نمى دانى پس از تو