نقش پیش فرض‌ها و پیش فهم‌ها در تفسیر قرآن کریم از منظر آیت الله جوادی آملی

نشریه : مطالعات قرآن و حدیث

نویسنده : پديدآورنده : محمد رضا حاجی اسماعیلی
پديدآورنده : پیمان کمالوند
پديدآورنده : سجاد رحیمی

چکیده :

در مواجهه با قرآن کریم و تدبّر در آن پیش فرض‌ها و پیش فهم‌ها نقش آفرین است. اعتقاد به عدم وصول به فهم نهایی از ‏مهمترین مدعیاتی است که مبتنی بر دخالت پیش فرض‌ها، پیش فهم‌ها، علایق و انتظارات مفسّر و همچنین علوم و معارف ‏عصری بر فهم و تفسیر متن است.
دکتر مجتهد شبستری با اعتقاد به همین موضوع معتقد است قرائت‌ها به صورت امری ‏واقعی و حقیقی متعدد و متفاوتند و در تفسیر متون نمی‌توان به فهم نهایی نائل شد، اما آیت الله جوادی آملی با رد این مدعا ‏معتقد است مفسّر می‌تواند از پیش فهم‌ها و پیش فرض‌های خود گذر کرده و به فهم نهایی دست یابد. وی بر آن است که علوم ‏و معارف عصری بر تفسیر تأثیرگذار نیست، اگرچه مفسران گاهی به اقتضای نیازهای زمانه به تفسیر می‌پردازند. ‏
این پژوهش به بررسی و نقد آراء دکتر مجتهد شبستری با تأکید بر آراء آیت الله جوادی آملی در خصوص تأثیر یا عدم تأثیر ‏پیش فرض‌ها و پیش فهم‌ها بر فهم و تفسیر متون مقدّس پرداخته است.