گذرگاه تشيع است و اگر احاديث و روايات از اين بحران بگذرند، براى هميشه تشيع مى تواند سالم و به دور از التقاط و انحراف مسير خود را ادامه دهد، شهر رى را ـ كه تازه دوست داران مكتب علوى در آن به قدرت رسيده بودند ـ با همه زيبايى ها و جاذبه هايش رها كرده و به سوى قم، شهر محدثان و راويان، هجرت كرد.

در محضر بزرگان

ورود كلينى به قم مقارن با حاكميت سياسى و دينى مردان با فضيلت و با تقوايى بود كه از حديث گويان مشهور زمان خود به شمار مى رفتند.
در قله اين هرم، احمد بن محمد بن عيسى اشعرى قرار داشت كه تقوا، فضل و عشق او به اهل بيت عليهم السلام بر كسى پوشيده نيست.
كلينى با استفاده از محضر اين مرد بزرگ، در كلاس درس استاد ديگرى زانوى ادب زد كه به «معلم» شهرت داشت. معلم كسى است كه شيخ طوسى در كتاب رجال خود او را از ياران امام حسن عسكرى عليه السلام مى شمارد و او را در زمره كسانى مى خواند كه به خدمت امام يازدهم شرفياب شده اند و او كسى جز احمد بن ادريس قمى نبود.
نجاشى مى گويد:
چون اين شخصيت برجسته در پيشگاه امام حسن عسكرى تلمذ كرده و استاد شيخ كلينى است به «معلم» شهرت يافته است.
كلينى در ادامه تحصيل عالم وارسته ديگرى را درك كرد كه خود مردى كم نظير بود. او به محضر «عبد اللّه بن جعفر حميرى»، مردى كه همه مورخان و علماى رجال و شيفتگان حديث در مقابل عظمت او سر فرود مى آورند.
او نيز در زمره اصحاب امام حسن عسكرى عليه السلام قرار دارد و داراى تأليفات فراوان است.
متأسفانه جز كتاب قرب الإسناد از اين فرزانه روزگار، چيز ديگرى به دست ما نرسيده است. قرب الإسناد مجموعه اخبارى است كه سند آن به امام معصوم مى رسد.
علاوه بر دانشمندان نامدار مذكور، كلينى از محضر اساتيد ديگرى نيز بهره جسته كه گذرى بر اسامى آنان خواهيم داشت.