زيادند و تأليفات فراوان دارند، و نقل اقوال همه آنها غير مقدور است. من به سخن مشهورين به فضل و تحقيق و حسن انتخاب اكتفا كرده ام و از كتب اين فضلا به آنچه اجتهاد آنها هويدا است و مورد اعتماد خودشان بوده است اكتفا كرده ام از جمله كسانى كه نقل مى كنم، از قدماى زمان ائمه، حسن بن محبوب، احمد بن ابى نصر بزنطى، حسين بن سعيد اهوازى، فضل بن شاذان نيشابورى و يونس بن عبدالرحمن؛ و از متأخرين محمد بن بابويه قمى (شيخ صدوق) و محمد بن يعقوب كلينى». ۱
كتاب كافى
آنچه كلينى را به ما و امت اسلام در طول قرون و اعصار معرفى كرده، كتاب كافى است. و اينك كه از شرح حال اين بزرگ مرد تاريخ اطلاع زيادى در دست نيست، كتاب كافى، كافى است كه عظمت و بزرگوارى او را به ما بشناساند.
شيخ كلينى اولين كسى است كه اخبار را مبوّب (تقسيم بندى) كرده و الكافى وى اولين كتاب از كتب اربعه شيعه است، و اين كتاب كه همچنان مؤلفش بسيار عظيم و افتخارآفرين است داراى 15176 حديث مى باشد.
تأليف اين كتاب 20 سال طول كشيد و هنگامى كه كلينى در بغداد بوده است كتاب خاتمه يافته، ولى معلوم نيست شروع كتاب كى و در كجا بوده است.
شيخ مفيد درباره كتاب كافى چنين مى گويد: «كافى در رديف جليل ترين كتب شيعه و سودمندترين آنها است».
محمد بن مكى عاملى «شهيد اول» مى گويد: «كتاب كافى در علم حديث است، و شيعه مانندش را ننوشته است».
شيخ زين الدين «شهيد ثانى» مى گويد: «به جان خودم هيچ نويسنده اى مانند كافى را به رشته تأليف درنياورده است، و قدر و منزلت كلينى و جلالت او از اين كتاب نمايان است».
1.خدمات متقابل اسلام و ايران، شهيد مطهرى، ص ۴۸۰.
