احاديث فقهى در خود جمع كرده و همچون ساير كتب اربعه اختصاص به احاديث فقهى و مانند آن ندارد.
بنابراين كافى گسترده ترين كتاب حديثى شيعه از آثار قدماء دانشمندان امامى مذهب است كه از حوادث روزگار مصون مانده و به طور كامل به دست ما رسيده است.
گفتنى است كه برخى بدون ارائه هيچ دليل قابل توجّهى، در نسبت «كتاب روضه» به كلينى ترديد كرده اند يا آن را از زمره كتاب هاى كافى ندانسته اند ۱ با اين كه نجاشى و شيخ طوسى تصريح كرده اند كه روضه، آخرين كتاب كافى است، ۲
اسناد اين مجلد هم دقيقا همان اسناد شناخته شده كلينى است. ۳
بنابراين بى شك «كتاب روضه» جزء پايانى كافى است. البته تفاوت هاى اندكى بين اين مجلد و ساير مجلدات كافى وجود دارد همچون عدم باب بندى اين مجلد، كه كاملاً طبيعى مى نمايد و هيچ گونه ارتباطى با عدم انتساب كتاب به كلينى ندارد.
گفتنى است كه در تنظيم ابواب فقهى كافى، مشابهت هايى بين اين كتاب و كتب سى گانه حسين بن سعيد ديده مى شود، ۴ ظاهرا كلينى در تنظيم ابواب به اين كتاب نيز نظر داشته است.
كافى در كلام بزرگان
نجاشى پس از ستايش بسيار از كلينى مى گويد: «صنّف الكتاب الكبير المعروف بالكلينى يسمّى الكافى في عشرين سنة»، گويا مراد وى اين است كه اين كتاب به نام كتاب كلينى معروف بوده هرچند نام اصلى آن كافى است.
مراد از تأليف اين كتاب در مدت بيست سال، نيز مى تواند از آغاز زمان جمع آورى احاديث، و پيش از درخواست تأليف كتاب باشد. چه بعيد بنظر مى رسد كه مؤلف،
1.رياض العلماء، ج ۲، ص ۲۶۱.
2.رجال نجاشى، ص ۳۷۷، ش ۱۰۲۶؛ فهرست شيخ طوسى، ص ۳۹۴، ش ۶۰۳.
3.تجريد الأسانيد، ص ۷ و ۸ ؛ خاتمه مستدرك الوسائل، ج ۲۱، ص ۵۳۶.
4.رجال نجاشى، ص ۵۸، ش۱۳۶؛ فهرست شيخ، ص ۱۵۰، ص۲۳۰.
