پژوهشى جديد در كتاب كافى - صفحه 295

هنگام روايت آن بر شاگردان و يا شاگردان وى بدين امر تصريح نمى كرد، آيا مؤلفان كتب رجالى همچون شيخ طوسى و أبو العباس نجاشى كه متذكر كتب عرضه شده بر ائمه در كتب خود شده اند، بر اين امر تصريح يا اشاره نمى كردند؟
چگونه مى تواند چنين امرى تحقق يافته باشد در حالى كه در هيچ مصدرى از مصادر قدماء اندك اشاره اى بدان نشده و نخستين بار از سوى سيد بن طاوس به اين احتمال اشاره رفته است. ۱
بنابراين مى توان به اطمينان بر نادرستى ادعاى عرضه كافى بر امام زمان عليه السلام تأكيد ورزيد. ۲

ديدگاه اخباريان معتدل

قطعى الاعتبار بودن احاديث كافى

ادله چندى بر اعتبار تمام احاديث كافى ذكر شده ۳ كه نگاهى گذرا بر اين ادله و پاسخ آنها مى افكنيم:
دليل اوّل: مدايح بسيار از كافى و مؤلف آن در كلمات بزرگان صورت گرفته كه از آنها اعتبار احاديث كافى استفاده مى گردد، از جمله در مورد كافى گفته شده است: «لم يعمل مثله»، بى نظير بودن كافى و مؤلّف آن به جهت حجم گسترده كتاب وى نيست مجموعه هاى گسترده تر از كافى در آن زمان وجود داشته اند، همچون محاسن برقى و نوادر الحكمة محمد بن احمد بن يحيى اشعرى، بلكه به جهت اتقان كتاب است.
از سوى ديگر در مورد اصول اربع مائه علما فرموده اند كه اعتبار آنها مسلم است و نياز به سند ندارد، بنابراين اگر كافى، كتابى است بى نظير، بايد امتياز اصول را به همراه امتيازات ديگر دارا باشد.

1.فتح الأبواب، ص ۱۸۲.

2.منبع اصلى بحث: دروس قواعد رجالى آيت اللّه شبيرى زنجانى، جلسه ششم. منابع ديگر: تجريد أسانيد الكافى، ج ۱، ص ۸ و ۹؛ مع الكلينى و كتابه الكافى، ۲۳۲ ـ ۲۳۹؛ خاتمه مستدرك، ج ۲۱، ص ۴۷۰ و ۵۳۶ و صفحات ديگر.

3.خاتمه مستدرك، ج ۲۱، ص ۴۶۳ ـ ۵۰۵.

صفحه از 342