پژوهشى جديد در كتاب كافى - صفحه 296

در مورد برخى كتب ديگر هم گفته اند كه مطالب كتاب آنها مورد قبول است همچون على بن حسن طاهرى كه شيخ طوسى درباره وى نوشته: له كتب فى الفقه رواها عن الرجال الموثوق بهم و برواياتهم، ۱ بنابراين بايد اين ويژگى درباره كافى هم باشد.
پاسخ: صرف نظر از اين كه بسيارى از مدائح كافى و كلينى از علمايى همچون شهيد اوّل و متأخران از وى مى باشد كه نمى تواند به عنوان حجت تعبدى مطرح گردد و تنها بايد به عنوان مقدمه براى حصول اطمينان بدان ها نگريست، اين دليل از نواقصى برخوردار است.
اولاً: بى نيازى كتب اصول از مراجعه سندى، كلامى است بى دليل، شيخ طوسى در عدة الأصول در پذيرش روايتى كه در اصل مشهور هم وارد شده اين قيد را آورده است: و كان راويه ثقة لا ينكرون حديثه.
ثانيا: مجرد نقل روايت از ضعيف، با اتقان كتاب منافات ندارد، كلينى اسناد احاديث را ذكر كرده، تا هركس بخواهد از طريق بررسى آنها صحت و سقم روايات را بدست آورد، بويژه نقل با واسطه از ضعيف به هيچ وجه نقطه ضعفى براى راوى تلقى نمى گردد، آنچه به عنوان روش ناپسنديده براى راويان مطرح بوده نقل بى واسطه از ضعفا است، آن هم نقل بسيار نه نقل اندك.
بنابراين با تمسك به مدايح كافى نمى توان نقل روايت ضعيف را در كافى نفى كرد بويژه رواياتى كه در باب مستحبات باشد كه ممكن است نقل آن به جهت قاعده «تسامح در ادله سنن» باشد، يا رواياتى كه مضمون آن مطابق ساير روايات معتبر بوده و به عنوان تأييد ذكر مى گردند.
يا روايات اخلاقى كه عقل عملى بر درستى آن حكم مى كند، يا رواياتى كه كنار هم قرار گرفتن آنها يقين مى آفريند هر چند تك تك آنها معتبر نباشند همچون احاديث كلامى مانند احاديث «كتاب الحجة» كافى يا... .

1.فهرست طوسى، ص ۲۷۲، ش۳۹۱.

صفحه از 342