پژوهشى جديد در كتاب كافى - صفحه 303

ثانيا: ذكر كامل اسناد در كافى نشان آن است كه مؤلف مجال بررسى ديگران در اسناد كتاب وى را گسترده مى داند.
ثالثا: در كافى روايات مرسل با عباراتى همچون «من أخبره»، «رجل»، «من حدثه»، بسيار است، بعيد است كه قرائن بر وثاقت تمام اين راويان گمنام وجود داشته باشد.
رابعا: اگر فرض كنيم كه كلينى تمام افراد اسناد كافى را ثقه بداند، با توجه به تعارض اين گفتار در موارد بسيار با گفتار ديگر دانشمندان، اعتبار ذاتى شهادت فوق از بين مى رود، زيرا شهادت هرچند به امر حسى يا نزديك به حس باشد در صورتى اعتبار دارد كه اشتباه آن اندك باشد، لذا اگر معارض آن بسيار گردد، از اعتبار ذاتى مى افتد.در بحث از منابع كافى خواهيم گفت كه پاره اى از منابع كافى در نزد رجاليان غير قابل اعتبار است.
بنابراين اعتبار ذاتى تمام احاديث كافى صحيح نيست و اين كتاب همچون ديگر كتاب ها به بررسى سندى نيازمند است. ۱

ويژگى هاى كلى اسناد كافى

ـ اسناد كافى معمولا اسناد كاملى است كه از اسناد مؤلف آغاز شده و به معصوم عليه السلام منتهى مى گردد. در
آغاز سند، تنها نام راوى بدون هيچ عبارت روايتى و نوع سند عنعنه مى باشد.
ـ در كافى حالات ويژه اى در سند ديده مى شود: تعليق، اضمار، اشاره، تحويل، كه در كتاب توضيح الأسناد به تفصيل درباره آنها سخن گفته ايم.
ـ در بسيارى از اسناد كافى، اوائل سند حذف شده است، به اين كار تعليق گفته مى شود، تعليق در كافى به اعتماد اسناد قبلى صورت گرفته است.
ـ معمولا علت تعليق اخذ از كتب مى باشد و كسى كه در اول اسناد معلق واقع است مؤلف كتاب مصدر احاديث مى باشد.

1.منبع اصلى: دروس قواعد رجال آيت اللّه شبيرى زنجانى، شماره ۷ ـ ۱۲. ساير منابع: خاتمه مستدرك، الفائدة الرابعة، ۲۱: ۴۶۱ به بعد؛ معجم رجال الحديث، ج ۱، ص ۸۷ ـ ۹۲.

صفحه از 342