پژوهشى جديد در كتاب كافى - صفحه 305

احمد بن محمد در آغاز اسناد كافى

با توجه به اين كه دو نفر از مشايخ كلينى به نام احمد بن محمد مى باشند (أحمد بن محمد العاصمى و أحمد بن محمد بن سعيد)، و در ساير طبقات سند نيز با اين نام بسيار برخورد مى كنيم، همچون احمد بن محمد بن عيسى اشعرى و احمد بن محمد بن خالد برقى در طبقه مشايخ مشايخ كلينى و نيز احمد بن محمد بن أبى نصر كه با دو واسطه از وى در كافى روايت مى شود.
شناخت احمد بن محمد در آغاز اسناد كافى بسيار ضرورى است، چه مراد از وى گاه مشايخ مستقيم كلينى است و سند معلق نيست ولى گاه مراد افراد ديگر مى باشد و سند معلق است.
شناخت مراد از احمد بن محمد در صورتى كه نام وى در سند قبل در ميانه سند آمده باشد اهميت بيشترى دارد، براى روشن ساختن اين عنوان بايد به مشايخ وى مراجعه كرد، مراد از احمد بن محمد ـ شيخ كلينى ـ كه بدون قيد ذكر شود احمد بن محمد عاصمى است وى از على بن الحسن بن على بن فضال (على بن الحسن ض على بن الحسن بن على ض على بن الحسن التيمى ض على بن الحسن التيملى) و از محمد بن أحمد النهدى (حمدان القلانسى) بسيار روايت مى كند.
احمد بن محمد بن خالد (احمد بن أبى عبد اللّه ض احمد بن محمد البرقى) از كسانى چون پدرش و عثمان بن عيسى و نيز ابن فضال (ض الحسن بن على بن فضال) و ابن محبوب (الحسن بن محبوب) و محمد بن على (محمد بن على الكوفى ض محمد بن على الهمدانى ض أبى سمينه) بسيار روايت مى كند.
احمد بن محمد بن عيسى نيز از همين طبقه و از كسانى چون ابن محبوب و حسين بن سعيد (حسين) و نيز على بن الحكم و ابن فضال روايت بسيار دارد.
از احمد بن محمد بن أبى نصر هم هيچ گاه در آغاز اسناد كافى با عنوان احمد بن محمد و به گونه تعليق ياد نشده است.
تذكر: عدم توجه به اين نكات سبب شده كه گاه در مصادر متأخر سند معلق، غير

صفحه از 342