پژوهشى جديد در كتاب كافى - صفحه 306

معلق گرفته شده است، همچون:
(محمد بن يعقوب عن احمد بن محمد عن على بن الحكم)، ۱ اين روايت در كافى ۲ به گونه معلّق نقل شده و قبل از سند فوق اين سند ديده مى شود: عدة من أصحابنا عن أحمد بن محمد بن عيسى عن بر عكس گاه سند غير معلق، معلق فرض شده است، مثال:
و عنهم عن أحمد بن محمد عن على بن الحسن التيمى، ۳ مرجع ضمير در «عنهم»، عدة من أصحابنا مى باشد ولى افزودن اين عبارت به سند اشتباه است، اين روايت در كافى ۴ أحمد بن محمد عن على بن الحسن التيمى (در نسخه چاپى الحسن به الحسين تصحيف شده است).
قبل از اين روايت اين سند قرار دارد: عدة من أصحابنا عن أحمد بن محمد عن عثمان بن عيسى، و گمان رفته كه سند دوم معلق بر سند نخست است با اين كه چنين نيست، احمد بن محمد در سند اوّل، احمد بن محمد بن خالد يا احمد بن محمد بن عيسى است و در سند دوم، احمد بن محمد عاصمى نظير اين سند در كافى ۵ نيز ديده مى شود كه در وسائل ۶ به درستى فهميده شده است، و همين طور در موارد ديگر.
دو نمونه از عدم فهم صحيح سند كافى به جهت اشتباه نسخه:
نمونه اوّل: كافى: ۷
21547. محمد بن يحيى عن محمد بن الحسين عن احمد بن محمد بن أبى نصر...
22. محمد بن الحسن و على بن محمد عن سهل بن زياد...
در برخى نسخه هاى كافى از جمله نسخه چاپى نام «الحسن» در سند دوم به «الحسين» تصحيف شده، لذا صاحب وسائل سند را معلق انگاشته آن را بدين شكل در وسائل ۸ آورده است:
محمد بن يعقوب عن محمد بن يحيى عن محمد بن الحسين و عن على بن محمد

1.تهذيب، ج ۴، ص ۵۵، ح ۱۴۶.

2.الكافى، ج ۳، ص ۵۵۱، ح ۲.

3.وسائل الشيعة، ج ۱۷، ص ۲۴۳، ح ۲۲۴۳۶.

4.الكافى، ج ۷، ص ۲۵۸، ح ۲.

5.الكافى، ج ۵، ص ۱۰۲، ح ۲.

6.وسائل الشيعة، ج ۲۷، ص ۲۹۵، ذيل ح ۳۳۷۸۲.

7.كافى، ج ۱.

8.وسائل الشيعة، ج ۹، ص ۵۰۷، ح ۱۲۵۹۵.

صفحه از 342