الف) توضيح متن روايت: مرحوم كلينى بر اساس رأى اجتهادى خويش، كه گاه برگرفته از احاديث است، به توضيح برخى از احاديث پرداخته است. ۱
ب) ارائه رأى فقهى خود در آغاز يا پايان باب: مؤلف در مواردى در ابتداى باب، آراء فقهى خويش را ذكر و سپس احاديث مربوط به آن باب را آورده است، مانند: باب «فَى ء» از كتاب الحجة. ۲ گاهى نيز در پايان باب به جمع بندى و تبيين حكم فقهى پرداخته است، مانند بيان احكام سهو در نماز در پايان يكى از باب هاى كتاب الصلوة. ۳
ج) توجه به آراء اصحاب: مؤلف در مواردى به اجماع اصحاب ۴ توجه داده است. همچنين آراء راويانى همچون يونس بن عبدالرحمن ۵ و ابن ابى عمير ۶ و زراره ۷ و ديگر فقهاى اصحاب را در تبيين مراد حديث آورده است.
د) اختلاف نقل هاى حديث: مرحوم كلينى گاه نقل هاى مختلف يك روايت را نيز گزارش كرده است، وى در اين موارد با ذكر سند يا بدون سند به روايت ديگر اشاره كرده است و بخش زايد يا اختلافى را در حديث تعيين مى كند. ۸
6. رفع تعارض: مرحوم كلينى قصد آوردن روايات متعارض را نداشته است لكن در بعضى موارد كه توهم تعارض اخبار موجود در كتاب وجود داشته است، توضيحاتى جهت رفع تعارض آورده است؛ چنان كه در وقت نماز مغرب ۹ و روزه شعبان ۱۰ وجه عدم تعارض روايات را بيان كرده است.
ويژگى هاى شيوه گزارش اسناد در كافى
1. عدم روايت از غير معصوم جز در موارد نادر؛
2. ذكر كامل سند تا معصوم جز در موارد اندك؛
1.ر.ك: همان، ج ۱، ص ۲۷۹ ذيل ح ۳؛ ج ۳، ص ۲۹۰ ذيل ح ۷؛ ج ۴، ص ۱۳۵ ذيل ح ۶؛ ج ۶، ص ۵۳۴ ذيل ح ۱۰؛ ج ۷، ص ۲۷۴ ذيل ح ۴.
2.همان، ج ۱، ص ۵۳۸ و ۵۳۹؛ و نيز ابتداى كتاب مواريث، ج ۷، ص ۷۰ـ۷۶.
3.همان، ج ۳، ص ۳۵۹ـ۳۶۲.
4.همان، ج ۷، ص ۱۱۵ ذيل ح ۱۶.
5.همان، ج ۷، ص ۱۱۵ و ۲۱۲.
6.همان، ج ۶، ص ۱۱۰ ذيل ح ۷.
7.همان، ج ۷، ص ۱۰۹.
8.همان، ج ۳، ص ۵۴۶، ح ۲؛ ج ۵، ص ۳۲۹، ح ۷؛ ج ۶، ص ۵۴۰، ح ۱۵.
9.همان، ج ۳، ص ۲۸۰ ذيل ح ۹.
10.همان، ج ۴، ص ۹۱ ذيل ح ۶.