كلينى و كافى - صفحه 400

عَنْ أبِى جَعْفَرٍ عليه السلام : مِثْلَهُ. ۱
ـ و اگر بخشى از سند متفاوت باشد، از شيوه حيلوله يا تحويل در سند استفاده مى كند. تحويل در سند يعنى انتقال از سندى به سند ديگر و اين در صورتى است كه راوى بخواهد متن حديثى را كه با دو يا چند سند نقل شده است، يك جا روايت كند، مانند:
عَلىُّ بْنُ إبْراهِيمَ عَنْ أبِيهِ وَ مُحَمَّدُ بْنُ يحْيى عَنْ أحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ وَ الْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ عَبْدَوَيهِ بْنِ عَامِرٍ جَميعا عَنْ أحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ أبِى نَصْرٍ عَنْ أبَانِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ أبِى بَصِيرٍ أنَّهُ سَمِعَ أبَا جَعْفَرٍ وَ أبَا عَبْدِاللّهِ عليهماالسلام... . ۲
از آنجا كه مرحوم كلينى سند فوق را با دو واسطه و از طريق سه تن از مشايخ خود از احمد بن محمد بن ابى نصر دريافت كرده، اين سه سند را يك جا به شكل فوق گزارش نموده است، از اين رو سند فوق در اصل به سه سند قابل تفكيك است:
الف) علىُ بنُ ابراهيم، عن أبيه، عن احمدَ بن محمدِ بن ابى نصر، عن أبانِ بن عثمان، عن أبى بصير أنه سَمِعَ أبا جعفرٍ و أباعبداللّه عليهماالسلام...؛
ب) محمدُ بن يحيى، عن أحمدَ بن محمّدٍ، عن احمدَ بن محمدِ بن ابى نصر، عن أبانِ بن عثمان، عن أبى بصير أنه سَمِعَ أبا جعفرٍ و أباعبداللّه عليهماالسلام...؛
ج) الحسينُ بن محمّدٍ، عن عَبدوَيهِ بن عامِر، عن احمدَ بن محمدِ بن ابى نصر، عن أبانِ بن عثمان، عن أبى بصير أنَه سَمِعَ أبا جعفرٍ و أباعبداللّه عليهماالسلام... .
4. امانت در گزارش سند: شيخ كلينى سند را به همان گونه كه تحمل كرده است، گزارش مى كند و ترديدها، ارسال ها، رفع ها و... را به طور دقيق بيان مى كند. نمونه اى از روايات:
حُمَيْدُ بْنُ زِيادٍ عَنِ ابْنِ سَمَاعَةَ قَالَ سَألْتُ مُحَمَّدَ بْنَ أبِى حَمْزَةَ مَتَى يُطَلَّقُ الْغَائِبُ قَالَ حَدَّثَنى إِسْحَاقُ بْنُ عَمَّارٍ أوْ رَوَى إِسْحَاقُ بْنُ عَمَّارٍ عَنْ أبِى عَبْدِاللّهِ عليه السلام أوْ أبِى الْحَسَنِ عليه السلام قَالَ إذَا مَضَى لَهُ شَهْرٌ. ۳
عِدَّةٌ مِنْ أصْحَابِنَا عَنْ أحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أبِيهِ مُرْسَلاً عَنْ أبِى

1.الكافى، ج ۴، ص ۱۱۱، ح ۱.

2.همان، ج ۱، ص ۴۷، ح ۳.

3.همان، ج ۶، ص ۸۱، ح ۸ .

صفحه از 422