روايات ضعيف در كافى
هر چند كتاب كافى از مهم ترين و معتبرترين كتب روايى شيعه به شمار مى رود و مجموعه اى از ناب ترين و معتبرترين روايات اعتقادى، اخلاقى و فقهى را در خود گرد آورده است، ضعف هايى نيز در برخى از روايات آن به چشم مى خورد. ضعف هاى موجود در روايات كافىرا مى توان به دو دسته ضعف هاى سندى و متنى تقسيم كرد.
الف) ضعف سند
طبق نظر متأخران برخى از روايات كافى ضعيف السند قلمداد مى شوند. عامل ضعف سند در اين روايات يكى از اين دو امر است:
1. عدم اتصال سند: وجود تعابير مبهمى همچون «عن بعض اصحابنا»، «عن رجل»، «عمّن حدّثه» و... در اسناد از نشانه هاى آن به شمار مى رود.
2. وجود راويان ضعيف، مجهول و مهمل در اسناد: مطالعه رجالى سندهاى برخى از روايات نشان مى دهد كه شمارى از رجال اسناد روايات كافى از ديدگاه علماى رجال از جمله: كشّى، نجاشى، و شيخ طوسى مورد تضعيف قرار گرفته اند. ۱ همچون ابوالبَخترى وهب بن وهب كه رجاليان وى را «كذّاب عامى» معرفى كرده اند. ۲ البته با توجه به آن كه كلينى در ملاك صحت روايات، تابع سيره قدما بوده و نقل از كتب مشهور و معتبر را موجب اعتبار روايت مى دانسته، از اين رو وى در نقل روايت از چنين افرادى محذورى نداشته است. اما محدّثان پس از كلينى كه معيارشان با معيار اين دانشمند متفاوت بوده است يا نسبت به قرائن مورد نظر كلينى در صحت اخبار بى اطلاع بوده اند، طبعا وجهى بر تصحيح اين روايات در پيش روى خود نديده اند. ۳
1.آقاى هاشم معروف الحسنى در كتاب دراسات فى الحديث و المحدثين به ذكر چهل و يك نفر از رجال ضعيف و بدنام كافى مبادرت كرده است (دراسات فى الحديث و المحدثين، ص ۱۹۲ـ۲۰۱).
2.معجم رجال الحديث، ج ۲۰، ص ۲۳۲.
3.ر.ك: پژوهشى در تاريخ حديث شيعه، ص ۴۸۰ و آشنايى با تاريخ و منابع حديثى، ص ۴۲ و دراسات فى الحديث و المحدثين، ص ۱۹۲ـ۲۰۱.
