نعت مفرد و دلالت های آن در نامههای نهجالبلاغه
سال
ششم / شماره پیاپی
21 /
صفحه
95-113
چکیده :
نعت مفرد یکی از انواع نعت است که در چهار مورد اعراب، معرفه و نکره بودن، جنس و عدد، تابع منعوت خود است. این نوع از نعت، کاربرد فراوانی در نامههای نهجالبلاغه دارد و در اغراض مختلفی از جمله تخصیص، توضیح، مدح و ستایش، ذم و نکوهش، تأکید و ابهام بهکار میرود. هدف پژوهش پیشرو بررسی نعت مفرد و شناخت اغراض و دلالتهای آن در نامههای امیرمؤمنان علی(ع)، در نهجالبلاغه است. از اینرو پژوهش حاضر کوشیده است این اغراض و دلالتها را با روشی توصیفی- تحلیلی در نامههای نهجالبلاغه مورد بررسی و تحلیل قرار دهد. یافته های پژوهش نشان می دهد که دلالت «تخصیص»؛ محدود کردن دایره اشتراکات در نکرهها و دلالت «توضیح»؛ رفع احتمالات در معرفهها، بسامد بالایی در نامههای نهجالبلاغه دارد. همچنین غرض مدح و ستایش در مورد خدای متعال و پس از ذات حق بهترتیب در مورد حضرت رسول و اهلبیت و صالحین آمده است. چنانکه صفات ذم و نکوهش در مورد شیطان و هوای نفس و معاویه وارد شده است. اغراض تأکید و ابهام با کارکرد کمتری در کلام امام علیهالسلام دیده میشود.
کلیدواژههای مقاله :نعت؛ اغراض؛ نامهها؛ نهجالبلاغه