11
الکشف الوافي في شرح أصول الکافي

وقال أيضا:
و در اين سال [1048] نوّاب ، ميرزا معين الدين محمّد شيرازى ، حاكم و وزير فارس ، كاروانسراى خان گركان، بلوك قونقرى ميانه شيراز و اصفهان را براى رضاى خداى تعالى و آسايش مسافران احداث نمود ۱ .
وقال محمّد يوسف واله القزويني في وقائع سنة 1042 ۲ عند ذكر قتل شاه صفي ، إمام قلي خان ولد اللّه وردي خان حاكم فارس و تجزءة ملك فارس:
و همچنين كلب على بيك مذكور ، به لقب ارجمند خانى و ايالت ولايت لار سربلند گرديده ، به اتّفاق ميرزا محسن ورزنه ، وزير ناظر بيوتات ميرزا معين الدين محمّد وزير و فولاد بيك ناظرخان مذكور ، به ضبط و محافظت اموال و اسباب خان مشارٌ إليه و اولاد او مأمور شده بودند... الكاى شيراز را به ديوان اعلى منسوب و وزارت و نظم و نسق را به معين الدين محمّد ، وزير امام قلى خان كرامت فرموده... ۳ .
وقد ذكرت هذه القضيّة بنحو أبسط أيضا في ذيل عالم آراى عبّاسى ، ص 116 ـ 117 ، إن شئت فراجع هناك .

1.فارسنامه ناصرى، ج ۱، ص ۴۷۶.

2.في قصص الخاقاني ، ج ۱ ، ص ۲۱۳ (ذكره في وقائع سنة ۱۰۴۱) .

3.خلد برين (ايران در زمان شاه صفى و شاه عبّاس دوّم)، ص ۱۴۹ ـ ۱۵۰ . و انظر أيضا : تاريخ عالم آراى عبّاسى، ص ۲۵۰؛ خلاصة السير، ص ۱۴۸؛ فارسنامه ناصرى، ج ۱، ص ۴۷۴.


الکشف الوافي في شرح أصول الکافي
10

فكر مى كرد. اين رباعى از او مسموع شد... ۱ .
و مدحه وذكر تاريخ وزارته أيضا ميرزا صادق دستغيب ۲ ، كما نقل عنه محمّد طاهر النصرآبادي هكذا:
ميرزا صادق دستغيب ، اين تاريخ در باب وزارت آصَف شيراز ، كه نواده غياث كهره است (كمره ايست)، گفت:

آن خواجه كه نفرينش دعاى ملك استتاريخ وزارت شهش غيبنك است (۱۰۴۲)
بازى بازى فلك بجائيش رساندكامروز بجاى قطعه اش نُه فلك است۳

والده و سوانح حياته

مدحه شرعي الشيرازي بقصيدة ، كما في ديوانه المخطوط (ص 41 ـ 42) الموجود في مكتبة مجلس الشورى الإسلامي برقم 7009 (الفهرست، ج 25، ص15) ۴ هكذا:

في مدح ميرزا معين الدين محمّد وزير سابق فارس

صد بار پيش گفتمت اى عقل خُرده دانچشم وفامدار از اين تيره خاكدان
هر لحظه صد شكست ز زال سپهر خوردرستم كه داشت داعيه فتح هفت خوان
ايمن ز دستبرد زوالِ خسوف تُستخورشيد را كه چرخ چهارم بُوَد مكان
هر چند ز دورى خورشيد سود كردبنگر چگونه يافت ز نزديكيش زيان
انگشت مى مَكيم چو طفلان ز قحط شيراز بس كه نيست مادر ايّام مهربان
در باغ دهر تا كه بناى شگفتى استايمن نشد بهارِ كس از آفت خزان
زير سپهر شِكوِه ز سر گشتگى مكنكاسوده نيست يك نفس ز گردش آسمان
كس ره به آشيانه عنقا نبرده استبنشين به گوشه ز مروّت مجو نشان
بر مركب توكّل همّت سوار باشمانى چرا پياده به دنبال كاروان
عارف به رنگ و بوى جهان كى رود ز راههر چند دل فريب بُوَد زينت جهان
مُهر قبول دنيّى دون آتش بودچون اجتناب از آن نكند مرد خُرده دان
اى عندليب طبع نواسَنج مدح شوبگشا زبان به وصف وزير رفيع نشان
درياى جود آصف دورانِ معين ديناى شرمسار از دل و دست تو بحر و كان
دائم زبان خامه تو درگه صَريرنفرين كند به خصم تو كِلك سيه زبان
در زير ظلّ بال هماى عدالت استباز و كبوترند مقيم يك آشيان
چون تير هر كجى به زمان تو راست روور چلّه اطاعتِ تو سر نهد كمان
هر صبحدم بديده بدخواهِ جاه توخورشيد از خطوط شعاعى زند سنان
امنيّتى بعهد تو در اين ديار هستتا غايتى كه گرگ بود گلّه را شبان
شرعى مديح را به دعا ساز مختتمدر وصف اين يگانه چو قاصر بود زبان
يا رب بحقّ فيض دعاهاى بى رياكان را به پيشگاه اجابت بود مكان
تا بنده باد كوكب اقبال دولتتتا هست مهر و ماه و زِ ارض و سما نشان
* * *
قال ميرزا حسن الحسيني الفسائي:
در اواخر اين سال [1018] نوّاب اللّه وِردى خان ، وزارت مملكت فارس را به قدوه ارباب دولت و رفعت، ميرزا معين الدين محمّد خلف الصدق ميرزا غياث الدين على شيرازى واگذاشت و كلانترى را به سلاله سادات ميرشاه ، حيدر ثانى ، ولد مير سلطان ابراهيم حسنى حسينى ، كلانتر سابق ، ارزانى داشت ۵ .

1.تذكرة الشعراء، ج ۱، ص ۱۰۱.

2.ترجم له النصرآبادي في تذكرته ، ج ۱، ص ۳۸۵ وفي طبع وحيد دستگردي، ص ۲۷۲ .

3.تذكرة الشعراء، ج ۲، ص ۶۹۶، وفي ط وحيد دستگردي، ص ۲۷۲.

4.استنسخها لي فضيلة الاُستاد الدكتور فتح اللّه نجّارزادگان دام إفضاله.

5.فارسنامه ناصرى، ج ۱، ص ۴۵۷.

  • نام منبع :
    الکشف الوافي في شرح أصول الکافي
    سایر پدیدآورندگان :
    الفاضلی، علی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1388
    نوبت چاپ :
    الاولی
تعداد بازدید : 126253
صفحه از 739
پرینت  ارسال به