هر يك از اين دو گروه ، براساس جهانبينى ويژه خود ، موضعگيرى مى كند . دسته دوم كه از بينش عقلى برخوردارند و دنيا را همان گونه كه هست راه مى بينند ، از آن به عنوان راه استفاده كرده ، عبور مى كنند؛ ولى دسته اول كه چيزى جز دنياى محسوس نمى بينند و آن را خانه خود مى پندارند ، به عنوان هدف از دنيا استفاده مى كنند . و لذا به تعبير امام ، بينا از راه دنيا مى رود ، و كور به سوى اين راه گام مى زند؛ و نيز بينا از دنيا توشه برمى گيرد ، و كور براى آن زاد و توشه تهيه مى كند .
اين كه امروز مى بينيد خدمت بنيان گذار جمهورى اسلامى ايران مى آيند و با گريه از ايشان مى خواهند دعا كند كه شهادت نصيبشان شود ، براى آن است كه ديده عقلشان بينا گرديده خانه اصلى خود را مى بينند و مى دانند كه زندگى واقعى دائمى آن جاست ، و اين جا مسافرخانه اى بيش نيست . ولذا براى هر چه زودتر رسيدن به وطن اصلى خود بيتابى مى كنند ، پس به گفته امير المؤمنين عليه السلام در وصف متقين :
لَولَا الأجَلُ الَّذى كَتَبَ اللّهُ عَلَيهِم لَم تَستَقِرَّ أرواحُهُم فى أجسَادِهِم طَرفَةَ عَينٍ.۱اگر اجل مكتوب و مقرر الهى نبود ، يك چشم برهم زدن نيز جان هاى آنان در كالبدشان نمى ماند.
خلاصه مباحث گذشته
خلاصه آنچه گذشت اين است كه ماديون مى گويند : «تنها راه شناخت حس است» و دليل آنان براى اثبات اين مدعا اين است كه اگر راه حس مسدود شود ، انسان نمى تواند هيچ گونه شناختى از هستى داشته باشد .
در مقابل الهيّون مى گويند : تنها راه شناخت حس نيست ، راه هاى ديگرى هم