387
مباني شناخت

در آن چراغ هاى نور و درمان بيمارى هاى درونى است .
از اين رو يكى از دعاهاى پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله اين بود كه : اللّهُمَّ نُوِّر بِكِتابِكَ بَصَرِى . 1 يعنى خدايا ! با كتاب خودت ديده ام را روشن كن .
و نيز امير المؤمنين عليه السلام وقتى كه قرآن را ختم مى كرد ، در ضمن دعا مى فرمود :
اللّهُمَّ... نَوِّر بِالقُرآنِ بَصَرِى ... . 2 خدايا با قرآن ديده ام را نورانى كن .
ديده اى كه با قرآن و وحى الهى روشن مى شود ، ديده حس نيست ، ديده عقل و قلب است . بنا بر اين ، از ملاحظه مجموع آيات و رواياتى كه مطرح شد ، مى توان به اين نتيجه رسيد كه يكى از چراغ هايى كه آفريدگار جهان براى روشنايى دادن به ديده عقل آفريده ، وحى است و همان طور كه اگر پرتو خورشيد نباشد ، ديده حس نمى تواند حقايق حسى را ادراك كند و راه را از چاه تشخيص دهد ، اگر نور وحى هم نباشد ، ديده عقل نمى تواند حقايق عقلى را بشناسد و راه هدايت و سعادت انسان را به او نشان دهد .
اختلاف اديان و اين كه هر قوم و ملت و گروه و حزب و سازمان ، برنامه زندگى و راه سعادت و تكامل انسان را به گونه اى مطرح مى كنند ، به اين دليل است كه ديده عقل ، به تنهايى و بدون چراغ وحى نمى تواند حقيقت را آن گونه كه هست ، ببيند و راه رستگارى را به طور كامل به انسان نشان دهد .

چراغ امام

از ديدگاه قرآن و حديث يكى ديگر از چراغ هايى كه در نظام آفرينش به ديده

1.قرب الإسناد : ص ۵ ح ۱۶ .

2.مصباح المتهجّد : ص ۳۲۳ ح ۴۳۱ .


مباني شناخت
386

نور را مى بينند .
امام على عليه السلام در خطبه قاصعه ، آن جا كه از مشاهدات غيبى خود در آغاز بعثت پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله سخن مى گويد ، تصريح مى كند كه : أرى نُورَ الوَحيِ و الرِّسالَةِ؛ 1 يعنى من نور وحى و رسالت را مى ديدم .
از اين كلام امير المؤمنين معلوم مى شود كه وحى ، چراغى فروزان است ، اما ديدن نور وحى ويژه كسانى است كه مانند امام على عليه السلام ديده دلشان بيناست .
پيامبر اسلام در توصيف قرآن كه پيام هدايت و رشد انسان و وحى الهى است مى فرمايد :
فِيهِ مَصابِيحُ الهُدى و مَنارُ الحِكمَةِ. 2 در آن چراغ هاى هدايت و جايگاه نور حكمت است.
و امام على عليه السلام در همين مورد مى گويد :
جَعَلَهُ اللّهُ... نُورَا لَيسَ مَعَهُ ظُلمَةٌ. 3 خداوند ، قرآن را نورى قرار داده كه با آن ظلمت نيست.
و در سخنى ديگر مى فرمايد :
أفضَلُ الذِّكْرِ القُرآنُ ؛ بِهِ تُشرَحُ الصُّدُورُ ، تَستَنِيرُ السَّرائِرُ. 4 بهترين ذكر ، قرآن است كه با آن ، ظرفيت فكرى و روحى انسان گسترش مى يابد و درون ها روشن مى گردد.
امام حسن مجتبى عليه السلام نيز درباره روشنگرى قرآن چنين مى گويد :
فِيهِ مَصابِيحُ النُّورِ و شِفاءُ الصُّدُورِ. 5

1.نهج البلاغة : خطبه ۱۹۲ .

2.الكافى : ج ۲ ص ۵۹۹ ح ۲ .

3.نهج البلاغة : خطبه ۱۹۸ .

4.غرر الحكم : ح ۳۲۵۵ .

5.نزهة الناظر : ص ۱۱۶ ح ۲۱۳ .

  • نام منبع :
    مباني شناخت
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1388
    نوبت چاپ :
    دوم
تعداد بازدید : 489802
صفحه از 484
پرینت  ارسال به