فصل سوم :تحقيق در عقيده

در مباحث پيشين بر ضرورت تحقيق در اصول عقايد ، استدلال آورديم ، ضمن آن كه با استناد به عقل و دين ، بر حرمت تقليد در اصول اعتقادى تأكيد شد . در اين فصل ، به : ارزش «تحقيق در عقايد» از منظر اسلام ، فراخوانى اسلام به تحقيق در عقايد ، و اين كه اسلام ، پژوهشگر در اين زمينه را كافر نمى داند ، خواهيم پرداخت . اين فصل شامل سه مبحث است :
مبحث اول : پژوهش در عقايد از ديدگاه اسلام ، مبحث دوم : رابطه علم و ايمان ، مبحث سوم : رابطه جهل و كفر .

يك . پژوهش در عقايد از ديدگاه اسلام

براى روشن شدن ارزش تحقيق در مسائل اعتقادى از نظر اسلام ، لازم است اصطلاحاتِ : عقل ، علم ، معرفت ، فكر ، فقه ، حكمت ، تدبّر ، تذكّر ، تبيّن ، نظر ، و رؤيت ، از منظر قرآن و احاديث اسلامى ، مورد بررسى قرار گيرند . بى ترديد ، ديدن اين اصطلاحات در متون اسلامى ، ثابت مى كند كه هيچ مكتبى مانند اسلام ، به پژوهش در مسائل اعتقادى ، بها نمى دهد و هيچ مكتبى مانند اسلام ، به برداشتن موانع تحقيق و معرفت و فراهم آوردن شرايط دست يافتن بدان ، اقدام نكرده است . ^۱
اسلام با اصرارى شگفت آور ، مردم را به تحقيق ، تفكّر ، تفقّه و تعقّل در عقايد

علت اصلى انحراف هواداران ساده گروه هاى ضد انقلاب از اسلام و انقلاب اسلامى در ايران ، بيمارى شخصيت گرايى است .
براى رهايى از بند تقليد در عقايد و درمان بيمارى شخصيت گرايى ، بايد حق و باطل را معيار شناخت شخصيت ها قرار داد ، نه شخصيت ها را معيار حق و باطل .
همان طور كه تقليد از طبيب ، يعنى عمل كردن به نظريه او كه كارى برخلاف فرمان عقل نيست ؛ بلكه اجراى دستور عقل است ، تقليد در فروع دين نيز به معناى عمل كردن به نظريه مجتهد جامع الشرايط است كه متخصص مسائل دينى است و اين ، دقيقا رجوع به عقل و اجراى فرمان آن است .