حضرت كردند و افزودند كه : اى رسول خدا ! مى ترسيم كه ما منافق باشيم! حضرت فرمود : چرا؟ گفتند : چون وقتى نزد شما هستيم ، تذكر و ترغيب شما ، ما را بيمناك مى كند و دنيا را فراموش مى كنيم و نسبت به دنيا چنان بى رغبت مى گرديم كه گويا آخرت و بهشت و دوزخ را مشاهده مى كنيم ، ولى همين كه از خدمت شما مى رويم و بوى فرزندان به مشام ما مى رسد و خانواده را مى بينيم ، آن حالت به تدريج از ما زايل مى گردد ، تا آن جا كه گويا چنان حالى نداشته ايم . آيا اين نشانه نفاق است؟
پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود :
نه ، چنين نيست؛ اين از گام هاى شيطان است كه شما را به دنيا ترغيب مى كند. به خدا سوگند ، اگر حالتى را كه خود را به آن وصف كرديد ، ادامه دهيد ، هر آينه فرشتگان با شما مصافحه خواهند كرد و بر آب راه خواهيد رفت!۱
در ابتداى دعاى ندبه نيز به نقش زهد در تقويت ديده دل و شناخت هاى قلبى اشاره گرديده و از زهد به عنوان شرط هبوط فرشتگان بر اولياى خدا و برخوردارى آنان از دانش هاى غيبى الهى ، ياد شده است . ۲
4 . عمل
يكى ديگر از شرايط روشنايى چراغ بصيرت و شناخت حقيقت ، عمل است .
عمل ، ۳ عبارت است از حركت كردن در راه تكامل ، يعنى راهى كه عقل آن را حق و صحيح تشخيص مى دهد و پيمودن آن را براى رسيدن انسان به هدف
1.الكافى : ج ۲ ص ۴۲۳ ح ۱ .
2.بعد أن شرطت عليهم الزهد... فشرطوا لك ذلك ، و علمت منهم الوفاء به ، فقبلتهم... وأهبطت عليهم ملائكتك ، و كرمتهم بوحيك ، و رفدتهم بعلمك (الاقبال : ج ۱ ص ۵۰۵) .
3.واژه عمل ، در لغت ، به معناى هر كارى است كه با انگيزه و قصد انجام شود. بنا بر اين ، «عمل» اخص از «فعل» است ؛ زيرا فعل ، گاهى در حيواناتى كه بدون قصد ، كارى را انجام مى دهند نيز به كار مى رود (مفردات ألفاظ القرآن : ص ۳۴۸).