گزارش رساله

هدف اصلى پايان نامه حاضر ، با عنوان «ماهيت عقل از ديدگاه ملّاصدرا و علّامه مجلسى، با تأكيد بر شروح آنها بر اصول الكافى»، راه گشايى براى فهم بهتر از روايات معصومان عليهم السلام بويژه روايات گردآمده در «كتاب العقل و الجهل» الكافى درباره ماهيت و جايگاه عقل است. در كنار اين هدف اصلى، اهداف ديگرى همچون شناخت ديدگاه دو تن از بزرگان شيعه، يعنى علّامه مجلسى رحمه الله و ملّاصدرا رحمه اللهدرباره معانى عقل و چگونگى تطبيق اين معانى بر روايات الكافى، مقايسه و داورى ديدگاه هاى اين دو بزرگوار و همچنين تأمّلى تازه در متون احاديث كتاب عقل و جهل الكافى نيز دنبال شده است.
رويكرد عمده اين پايان نامه ـ كه در قالب يك مقدّمه و دو فصل و مجموعا در 131 صفحه شكل گرفته است ـ ، بررسى و تحقيق درباره برداشت هاى ملّاصدرا و علّامه مجلسى درباره مفهوم عقل در روايات كتاب عقل و جهل الكافى است. از اين رو، نويسنده در مقدّمه، پس از تبيين موضوع و اهميت آن، بيان پيشينه تحقيق، اهداف و چشم اندازهاى تحقيق، طرح پرسش هاى اصلى و فرعى درباره ماهيت عقل و روش تحقيق و محدوديت هاى آن، به جايگاه عقل در نزد قرآن كريم و روايات معصومان عليهم السلام و دانشمندان مسلمان پرداخته است. در ادامه نيز كاستى هاى عقل از نظر قرآن و روايات را مورد بررسى قرار داده و در پايان، زندگى نامه مختصر علّامه مجلسى رحمه الله و ملّاصدرا را آورده است.
فصل اوّل اين پايان نامه، با عنوان كلّى «معناى عقل»، شامل اين مباحث است: معناى لغوى عقل، معناى اصطلاحى عقل، معناى عقل از ديدگاه ملّاصدرا، معناى عقل از ديدگاه علّامه مجلسى، مقايسه ديدگاه ملّاصدرا و علّامه مجلسى درباره معناى عقل، نقاط اشتراك نظر علّامه مجلسى و ملّاصدرا در نقل معانى عقل، نقاط اختلاف دو ديدگاه و نقد و بررسى هر يك از دو ديدگاه.
فصل دوم نيز كه با عنوان اصلى «تطبيق ديدگاه ملّاصدرا و علّامه مجلسى بر روايات كتاب العقل و الجهل الكافى» نام گذارى شده، شامل بررسى معانى شش گانه عقل از ديدگاه ملّاصدرا و علّامه مجلسى است كه هر يك، به تفصيل، مورد بررسى قرار گرفته است .