ب. معانى اصطلاحى عقل

معانى عقل، فراوان اند و عالمان مسلمان، هر يك، با توجّه به گرايش هاى فكرى خود، يك يا چند معنا را براى آن بيان كرده اند، كه ما در اين جا به ذكر چند نمونه، بسنده مى كنيم.
1. خواجه نصير الدين طوسى رحمه الله معتقد است كه عقل، سرشتى است كه با سلامتى حواس و آگاهى يافتن به ضروريات، همراه است. 2. علّامه طباطبايى رحمه الله در يك جا، عقل را با علم مترادف مى داند، در جاى ديگر، آن را مبدأ تصديقات كلّيه و مدرك احكام عامّه معرفى مى كند و در يك جا نيز عقل را چيزى كه انسان بدان، راه را مى يابد، بر شمرده است. 3. مرحوم محمّدباقر ملكى ميانجى معتقد است كه عقل از ديدگاه قرآن و حديث، نور روشنى است كه خداوند، آن را به انسان ها افاضه مى كند. عقل، به لحاظ ذات، ظاهر و ظاهر كننده امور ديگر هم هست.