عقل و تعقّل، از جايگاه بلندى در منابع اصيل اسلامى برخوردار است. قرآن كريم در موارد متعدّدى، آن را مورد توجّه قرار داده و در منابع شيعى (بر خلاف منابع اهل سنّت كه در مهم ترين آنها كتاب و يا حتّى بابى به اين موضوع اختصاص نيافته)، توجّه خاصّى به عقل شده است، تا جايى كه مهم ترين منبع روايى و معرفتى شيعه، يعنى كتاب الكافى، اوّلين بخش خود را به موضوع «عقل» اختصاص داده است؛ امّا از آن جا كه معانى عقل در حوزه هاى مختلف، گوناگون است و هر عالِمى، معناى خاصّى براى آن در نظر گرفته، بازشناسى معناى صحيح عقل از غير صحيح آن، كارى بس دشوار است. از اين رو، لازم است براى فهم معانى صحيح عقل (بخصوص معانى در نظر گرفته شده از آن در روايات)، چاره اى انديشيده شود.
