1 . انواع احاديث كتاب «الكافى» با توجّه به مورد صدورشان

قبل از دسته بندى موضوعى در مورد صدور احاديث الكافى ، بايد گفت كه بسيارى از احاديث اين كتاب ، فاقد مورد صدور و تعدادى نيز داراى مورد صدور هستند. بنا بر اين ، احاديث اين كتاب از اين لحاظ ، دو دسته تقسيم مى شوند :

الف . احاديث فاقد مورد صدور خاص

در اين گونه احاديث ، نه قبل و نه بعد و نه در بين شأن ، مورد صدور ذكر نشده كه احتمالاً عوامل مختلفى مى تواند داشته باشد . مانند :

يك . عوامل مخصوص

در دوره محدوديت نوشت افزار ، اقتضا مى كرد كه فقط اصل حديث نوشته شود. در زمان پيامبر صلى الله عليه و آله هم ، مردم فقط به شنيدن و عمل كردن مضمون كلام ايشان اشتياق داشتند و توجّه چندانى به مسائل حاشيه اى نداشتند. در زمان ممنوعيت نقل و نگارش هم ، راويان ، فقط مى توانستند مطالب ضرورى را بيان كنند .

دو . عوامل عمومى

به علّت اين كه راويان ، در متن حادثه بودند و حوادث براى آنان ، معلوم و مشخّص بود ، نمى پنداشتند كه نقل خود حادثه ، مهم است و يا بسيارى از راويان ، هنگام شنيدن حديث ، آن را نمى نوشتند؛ بلكه حفظ مى كردند و بعدا مى نوشتند و در موقع نوشتن، سعى مى كردند كه اصل حديث را بنويسند. ديگر اين كه در نظر برخى راويان ، ذكر مورد صدور ، بى فايده تلقّى مى شده است .

سه . اسباب خاص و احكام عام

چون معصومان عليهم السلام ، تبيين كننده معارف الهى بودند و غرض كلى حاكم بر سخنان آنان ، تشريح شريعت جاودان بوده، لذا يك جريان خاص نمى تواند كليت و عموميت كلام معصوم عليه السلام را محدود سازد.