شرح از «مرآة العقول»
اين سخن خداى متعال: «مَا يَكُونُ مِن نَّجْوَى ثَلَـثَةٍ» ، جايز است كه يك مضاف مقدّر داشته باشد و يا تأويل راز، به رازگويان باشد و سه صفت براى آن قرار داده است، «إِلَا هُوَ رَابِعُهُمْ» ، به اين معنا كه خداوند، آنها را چهار قرار داده است؛ از اين حيث كه همانا او مشاركت كرده با آنها در اطّلاع داشتن از آن راز، «وَ لَا خَمْسَةٍ» به معناى «نجوى خمسةٍ» و تخصيص دادن عدد به خصوص واقعه باشد، يا اين كه خداوند يكتاست و يگانگى را دوست دارد و اين كه خداوند يگانه است، يا براى اين كه در مشورت لازم است كه دو نفر باشند و يا مانند نزاع كننده و سومى در بين آن دو، واسطه است.
سپس بدان كه بودن در شمال و جنوب و در راست و چپ، مشخّص نمى شود مگر به اعتبارِ به شمار آمدن در بين محدودها، و بالا و زير هم خداست، و اينها به خداوند، احاطه ندارند؛ چرا كه اماكن، محدودند. پس اگر احاطه آن، بالذات باشد، به اين كه داخل در مكان شود و جا بگيرد، لازم است كه در مكانى كه جا گرفته، احاطه شود و اگر منطبق با مكان باشد، لازم است كه به آن مكان، احاطه داشته باشد.
