3 . تذكّر و عبرت آموزى

از ديگر راه هاى كسب شناخت ، تذكّر و عبرت آموزى است كه در قرآن نيز بدان تأكيد شده است و در دو روايت يازدهم و دوازدهم كتاب العقل و الجهل الكافى نيز ، عبرت آموزى ، موجب كسب شناخت و معرفت ، دانسته شده است .

ب . معارفى كه عقل مى تواند به آنها دست يابد

در روايت كتاب العقل و الجهل اصول الكافى ، مواردى از علوم و معارف كه عقل مى تواند بدانها نائل شود ، ذكر شده اند كه عبارت اند از :

1 . شناخت خدا

خداشناسى و استدلال بر وجود خدا و اوصاف الهى ، از جمله معارفى است كه در روايات ، به عقل نسبت داده شده است . امام صادق7 در اين باره مى فرمايد :
بندگان ، به وسيله عقل ، آفريننده خود را مى شناسند و به مخلوق بودن خود ، پى مى برند و مى دانند كه او مدبّر امور آنهاست و هم اوست پاينده . بر اساس اين روايت ، عقل ، وسيله شناخت خداوند و سه صفت از اوصاف ويژه اوست .
در قسمت ديگرى از همين روايت ، امام عليه السلام شناخت خداوند ، ربوبيت او و ديگر صفات الهى را ثمره بهره بردارى از عقل بر مى شمارد و مى فرمايد : «خردمند ، به دليل عقل ـ كه خداوند ، پايه زندگى و زيور برازندگى و رهيابى او قرار داده ـ، مى فهمد كه خدا ، حقّ است و او ، پرورنده انسان است» .
بنا بر اين ، عقل به عنوان راهنماى انسان و ابزارى براى كسب معرفت وى ، او را در راه شناخت خدا و اوصاف او ، يارى مى دهد و با استفاده از مقدّماتى كه با تفكّر در آيات اَنفُسى و آفاقى به دست آورده ، بر وجود خداوند و حقّانيّت او استدلال مى كند .