برخى ملاحظات در تصنيف «الكافى»

1 . در الكافى ، از سهل بن زياد آدمى ، روايات بسيارى نقل شده است (تعداد 1740 روايت) و در غالب اين موارد ، سند دو قلو يا سه قلو هستند . پس ملاك نزد وى ، مؤيّديّت است ، نه سنديّت .
2 . در الكافى ، از برخى اصول و مصنّفاتى مانند كتاب العلل استفاده شده كه در حدّ خود ، معتبرترين آنها به حساب آمده است .
3 . كلينى ، در كتب فهرست نجاشى ، شيخ طوسى و شيخ صدوق نيامده ، در حالى كه او شيخ طايفه اماميه بوده است .
4 . در اسناد و روايات الكافى ، الفاظى مانند : «أبيه» ، «أخ فلان» ، «أبو فلان» ، «اُستاذ فلان» ، وارد شده است كه تشخيص دقيق همه آنها به آسانى مقدور نيست . 5 . اخبار مربوط به مسائل خمس ، در كتاب خاصّى نيامده است . آقا بزرگ ، اين نوع روايات بخش فروع را به صورت يك كتاب ، جمع آورى نموده است .

تعداد روايات «الكافى»

تعداد روايات الكافى ، تا حدودى در مصنّفات اهل تحقيق ، مشخّص شده و به ضبط ارقام تقريبى ، اكتفا نموده اند . مجموع روايات الكافى ، به قولى شانزده هزار و 199 عدد و بنا به قول ديگر ، پانزده هزار و 328 عدد و به قول سوم ، شانزده هزار عدد است . علّت اختلاف در ارقام احاديث ، خوب شماره گذارى نشدن برخى و شماره نخوردن اخبارى است كه با حذف سند ، ضبط گرديده اند كه پس از نقل متن يك حديث ، روايت ديگرى بدون شماره گذارى ، نقل شده است يا با اسناد مكرّر يا مُرسل ، آمده است .
به هر حال ، احاديث الكافى ، از مجموع احاديث صحاح ستّه ، بيشتر است .