ارائه تاريخ تولّد و وفات و برخى از جزئيات شخصى است .
فهرست بلندى از اين قبيل آثار را در مدخل «مواليد» از كتاب شريف الذريعة مى توان ملاحظه كرد . استاد حسينى جلالى نيز در مقدّمه كتاب تاريخ اهل البيت عليهم السلام ، ۱ فهرستى از مؤلّفاتى كه در موضوع تاريخ اهل بيت عليهم السلام به همين معناى بيان تاريخ ولادت و وفات و برخى جزئيات ديگر نوشته شده ، به دست داده است . ۲
اين ، جز آن مواردى است كه در آثار دعايى شيعه مانند : مصباح المتهجّد ، نزهة الزاهد ، اقبال و آثار ديگر همين تقويم هاى درج شده و آداب و آثار آن ، شرح داده شده است . ابن طاووس (م 664 ق) كتابى با نام التعريف بالمولد الشريف (در تواريخ پيامبر و اهل بيت عليهم السلام ) داشته است كه متأسّفانه برجاى نمانده است ؛ امّا در اقبال ، از آن ياد و نقل كرده است . ۳
در اين زمينه ، برخى از آثار تقويمى كهنى نيز برجاى مانده است كه نمونه آن ، زيج مفرد ، از محمّد بن ايّوب طبرى شيعى از قرن پنجم است .
در اين آثار ، بجز اعياد رسمى و برجسته ، تواريخ مربوط به ولادت و وفات امامان ، و برخى از شخصيت هاى محبوب شيعه ، مانند : حمزه ، جعفر بن ابى طالب ، ابو طالب ، خديجه و جز آنان آمده است . در برابر ، براى اظهار شادمانى ، تواريخ برخى از افراد نامحبوب هم درج شده كه از آن جمله ، تاريخ سقوط امويان و يا كشته شدن يزيد و جز آنهاست .
1.اين اثر ، به چندين نفر ، از جمله : نصر بن على جهضمى ، امام رضا عليه السلام ، احمد بن محمّد فاريابى ، ابن ابى الثلج بغدادى و ابن خشاب ، منسوب شده است و آقاى جلالى در مقدّمه ، از اين انتساب ها سخن گفته ، و اصل آن را از جهضمى همراه افزوده هايى از ديگران مى داند .
2.البته در اين فهرست ـ كه شامل ۹۳ عنوان كتاب است ـ ، آثار جديد نيز در كنار آثار كهن آمده است ، گرچه حق آن بود كه آثار كهن ـ كه بر اساس همان رويه قديمى و با هدف تبيين تاريخ تولّد و وفات و برخى از جزئيات ديگر از جمله ياد از اولاد امامان عليهم السلام بود ـ ، مستقل فهرست مى شدند.
3.كتاب خانه ابن طاووس ، ص ۱۰۳ .
