دوازدهم يا هفدهم ربيع الأول : كلينى و مفيد - صفحه 63

اين نوشته ها را بايد از آنچه درباره ولادت پيامبر صلى الله عليه و آله نوشته شده و بخصوص اهل سنّت از قرن هفتم به بعد در اين باره تأليف كردند ، جدا كرد . گرچه در اين نوشته ، اختلاف نظرها در باره تاريخ ولادت پيامبر خدا صلى الله عليه و آله آمده است . ۱
در باره برخى از اين تواريخ بايد گفت كه به شدّت ، اختلافى است و اين اختلاف ، از همان آغاز وجود داشته و امرى عادى و طبيعى بوده است . اين ، در حالى است كه علم تاريخْ به معناى اصيل آن ،يعنى دانستن تاريخ ولادت و وفات ، جزء علوم اصيل عربى و سنّت تاريخ نگارى اسلامى از آغاز شكل گيرى اين علم در دنياى اسلام است .
علم اختلاف تواريخ ، خود دانشى است كه راه هاى خاصى براى تعيين تاريخ درست دارد ، هر چند به صورت منظّم و روشمند تاكنون در اين باره چيزى نوشته نشده است . اين مسئله ، در باره راويانْ دنبال شده و به دليل فوايد عملى آن ، روى آن ، حسّاسيت وجود داشته است . امّا آنچه كه در شيعه وجود دارد ، اعتبار دادن به اين روزها به عنوان روز عيد يا سوگ ، نكته اى است كه اهل سنّت براى آن اهميتى قائل نبودند . براى مثال ، ديده نشده است كه در قرون نخستين اسلامى ، اهميتى براى روز ولادت پيامبر صلى الله عليه و آله قائل باشند . اين در حالى است كه در ميان شيعيان ، از كهن ترين ايّام ، آثارى در اين زمينه وجود داشته است .
با اين حال ، اختلاف نظر ميان شيعيان نيز وجود داشته است و راه حل براى عالمان اين رشته ، بخصوص براى آسان كردن كار مردم آن بوده است كه يك تاريخ را براساس روش هايى كه داشته اند و عمدتا بر اساس شهرتى كه محصول بررسى علمى و مسائل ديگر بوده است ، يك روز را معين مى كرده اند . امّا در بسيارى از موارد ، در يك موضوع ، تاريخ هاى مختلف ارائه مى شده ، بدون آن كه يكى از آنها دقيقا درست

1.نمونه آن الفضل المنيف فى المولد الشريف ، از صلاح الدين صفدى است كه نسخه اى از آن در اختيار ميرزا حسين نورى بوده و در ميزان السماء در تعيين ولادت خاتم انبيا (چاپ شده در : ميراث حديث شيعه ، دفتر ششم ، ص ۳۸۷ ـ ۴۴۳) از آن نقل كرده است .

صفحه از 88